Ta Basta ku Bulgaridat!

26 Apr, 2025

Tabatin un tempu palabra tabatin peso, ora palabra tabata sali ku rèspèt, ku konsiderashon, ku konsenshi.Den kas,na skol, den bario, nos a siña papia ku otro ku desensia. Nos tabata usa palabra pa yuda otro, pa motivá, pa koregí, no pa kibra otro. Pero awendia, nos ta mira un kambio hopi grandi. Riba ret sosial, den komentario,den video i den un manera nobo di komunikashon, palabra a bira arma. Ta usa palabra malu pa loko, sin pensa i hopi biaha, sin motibu.

E pregunta ta: kon nos a yega aki? Kiko nos ta pèrdè ora nos kibra ku e manera di papia ku rèspèt? I kiko nos por hasi pa trese bèk un kultura kaminda palabra tin balor?

Mucha tabata siña na kas i na skol pa papia ku grandi ku “por fabor”, “danki”, “despensá mi”. Nos no tabata papia palabra malu na grandi asina i sigur no dilanti di hende grandi. Tabata un tempu kaminda rèspèt tabata fundamental den nos manera di trata otro.

Awor nos ta papia sin pensa. Gritamentu a remplasá diálogo. Ofensa ta bini mas lihé ku un saludo. Palabra malu ta sali ku fasilidat. I tristu ta ku hopi hende ta tuma esaki komo normal, komo moda, komo un señal di “libertat”.Pero kiko a pasa nos? Unda rèspèt a keda? I mas tristu ta, ku di hendenan ku bo ta spera bon ehèmpel, nèt nan ta faya den nan manera di komuniká.

Mi ta kòrda ku na 1987 algun grupo di servisio a bini ku e inisiativa pa lanta un fundashon ku e meta, pa konsientisá nos pueblo di e importansia di e balornan di étika, konsenshi, i desensia ku mester eksistí den nos komunidat. Asina a lanta Fundashon Promové Balor Positivo (Sr. Angel Kook, tabata presidente di e fundashon). E idea akí tabata pa motibu ku algun siudadano a disidí di bai hasi algu, pa kontra arestá sierto tendensia negativo ku dia pa dia tabata kue tera mas i mas. Aparentemente hopi balor positivo, ku nos a lanta kuné,tabata bai pèrdí.
Kada dos siman e fundashon tabata publiká un “Palabra di Siman” ku nan tabata pone riba bòrchinan grandi kantu di kaminda i bòrchinan mas chikitu na diferente empresa. Tambe tabata repartí “flyer” riba kua nan tabata splika e palabra di siman. Dia 16 di ougùstùs 1987 e promé palabra tabata “Kariño”. Na tur nan a publiká 43 palabra te 1989. Mi ta kòrdá ku e konsepto di “palabra di siman”, tabata biba den nos komunidat, ku nos hendenan tabata en espera di kua ta e siguiente palabra. Mas aleu e fundashon a djòin forsa ku “dierenasiel” i tambe nan a uni ku e kampaña pa “changa porko”.

MCB tabatin un kampaña kaminda ora bo tabata haña bo “statement” di banko tur luna bo tabata haña un “flyer” ku un pensamentu bunita pa habri luna. Manera Lio Capriles a bisa ku “man cannot live by bread alone”.Vários di e pensamentunan ei, Lio Capriles a pone nan den dos buki, “Stop and Smell the Roses!” i despues na 2012 “More Roses to stop and smell”. Esaki tabata otro intento pa nos lesa i pensa riba nos komportashon, ku ekspreshonnan di outornan lokal i internashonal. Lamentabel tabata ku e ekspreshonnan aki tabata solamente riba “statement” i despues den dos buki ku Lio Capriles a publiká.

Inisiativa partikular

Despues di un rueda di prensa ku a tuma lugá na Marchena Hardware dia 28 di yanüari 2004 algun persona salí for di diferente gremio di komunidat di Kòrsou a tuma inisiativa pa lanta un komishon ku ta bai traha riba tur tereno pa kaba ku bulgaridat (Komishon ta basta ku Bulgaridat).

For di e momento ei e grupo a kuminsá hasi tur loke tabata na su alkanse pa kombatí bulgaridat den komunidat di Kòrsou.Progreso di Kòrsou no ta dependé di nos lidernan, sino e ta resultado di loke kada un di nos individualmente ta dispuesto na hasi. Komo kolektividat nos mester krea un ambiente di un pueblo sivilisá pa medio di e komportashon ku kada un di nos, hóben i adulto ta desplegá diariamente. Nos mester keda optimista i no sinta man krusá kritiká, ni usa palabranan destruktivo i ménos korekto. Ta nos mes mester yuda nos komunidat. I pa logra esaki mester di hende bon formá. Hende bon forma no ta únikamente hende formá pa medio di estudio sino tambe hende forma pa medio di bon komportashon, disiplina personal i kompromiso sosial.

Tur djadumingu mi tabatin kontakto ku presidente di e fundashon ta basta ku bulgaridat Boy Martina i nos tabata papia i via mi programa na radio tabata apoyá e akshon. E direktiva tabata konsistí di: Boy Martina (Presidente). Liza Richards-Dindial, Lio Capriles, Edsel Evertsz, Caresse Hooi, Chati Constancia, Boy Magdalena, Sidney Justiana, Paul Soliana, Vanessa Hodge-Beers, Romualdo Alfonso i David Brug.

Komishon Ta Basta Ku Bulgaridat kier a logra entre otro den un forma kolektivo kambia e mentalidat destruktivo ku tabata (ta) eksistí den komunidat di Kòrsou i kaba ku e forma bulgar ku nos tabata (ta)  dirigí palabra na otro. Algu ku a bira un aktitut asina normal i aseptá, ku ya ningun hende no tabata (ta) bisa nada.

Pa logra su meta i trese e kambionan nesesario, Komishon a aserka gruponan ku tin influensia den komunidat en general i hubentut en partikular. I pa aserka públiko grandi di Kòrsou komishon a hasi uso di medionan di komunikashon sosial. Nan tabata publiká bòrchinan ku mensahenan kontra bulgaridat. Nan a reuní ku entre otro doñonan di medio di komunikashon sosial, banda musikal, artistanan popular serka nos hubentut i DJ-nan ku ta konta ku un oudiensia grandi di hóben. Komishon a papia ku direktivanan di skol ku a duna tur klase di koperashon pa yuda influensia alumno i studiantenan positivamente. Tur hende ku komishon a aserka a komprometé nan mes pa koperá i asina logra ku komunidat di Kòrsou ta keda liberá di bulgaridat.

Awe mas ku 20 aña despues di e akshonnan akí, mas ku nunka nos mester di un inisiativa, adaptá na e tempu akí, pa para e manera ku nos komunidat a degenerá.  Nos ta na tempu? Nos lo por logra e meta akí

8 Comments

  1. Kenneth A. Gijsbertha

    No pronunciéis palabras malas, sino palabras que sean buenas para la necesaria edificación, a fin de que sean de provecho para quienes escuchan. Usar lenguaje vulgar puede considerarse incompatible con el llamado a vivir una vida santa y edificante. Tampoco debe haber obscenidades, ni conversaciones necias, ni chistes groseros, que están fuera de lugar; sino más bien acción de gracias. En este pasaje, Pablo menciona explícitamente obscenidades, conversaciones necias o chistes groseros como comportamientos que están fuera de lugar” para los cristianos.
    Percy, nunca es tarde. Empezar de nuevo y establecer metas es un paso de fe y Dios honra esto. Jesús dijo en Mateo 9:29 Conforme a vuestra fe os sea hecho.

    Reply
  2. Kenneth A. Gijsbertha

    Efesios 4:29 declara: «No pronunciéis palabras malas, sino palabras que sean buenas para la necesaria edificación, a fin de que sean de provecho para quienes escuchan». Usar lenguaje vulgar puede considerarse incompatible con el llamado a vivir una vida santa y edificante. Tampoco debe haber obscenidades, ni conversaciones necias, ni chistes groseros, que están fuera de lugar; sino más bien acción de gracias.” En este pasaje, Pablo menciona explícitamente “obscenidades, conversaciones necias o chistes groseros” como comportamientos que están “fuera de lugar” para los cristianos.
    Percy, nunca es tarde. Empezar de nuevo y establecer metas es un paso de fe y Dios honra esto. Jesús dijo en Mateo 9:29 “Conforme a vuestra fe os sea hecho”.

    Reply
  3. Tilly Pikerie

    Ban kuminsa bek AWOR i mesora!!!

    Reply
  4. Ojee

    Tremendo 👌🏿

    Reply
  5. Iris Martina-Koeyers

    Mi no por bisa otro ku esta un tremendo Topiko Percey. 200 punto. Ku duele na mi kurazon mi ta nota na hopi di ns, ku no por sigi asina ma. Ns ta riparando e Dekadensia. Rond mundu tin dekadensia. Pero esey no por stop ns. Mira kuantu kos bon ns hendenan a traha riba dje antes pa un mihor Curaçao, ora mi lesa bo topiko. Pero ns no por pèrde animo i mi ta hopi kontentu ku hendenan manera bo persona i esnan rondo di bo ta sigu hasi esfuerso pa trese kambionan bek den es mundu moderno aki. Ns no por give up. Hopi Danki i sigi pusha i ku ns kada un tambe por duna di ns parti.

    Reply
  6. Hubert Pop

    Bon dia
    Sigui eduka nos pueblo
    Kon ta draai bek.
    Awor ku mi a lesa mucha muhe ta al ordu del dia
    Papia disparate

    Reply
    • Roland Ignacio

      Den e Kòrsou di awe, normanan, balornan klave i étika, a keda pushá un banda, pa krea plataforma amplio pa popularismo, superfisialidat i fanatismo sin ningun supstansia.

      Reply
  7. Francis CHRISTIAAN

    Saludo kordial,
    E tema ta un desaroyo prekupante bèrdat, pero e tendensia ta mundial. Ora mi kòrda ku sernan humano manera nos ta okupando e planeta mundu aki pa mas ku 50 mil aña kaba, mi ta realisá ku edukashon ta komportashon i komportashon ta generashon..

    Reply

Leave a Reply to Tilly Pikerie Cancel reply

Lo no publiká bo email. Áreanan rekerí tin e marka *

Komentario resien

  • Marlen Pardo on Sobrekama!: “Tremendo. Aunke ku mi sa, mi ta gusta skucha. Dios bendishona bo i duna bo sabidoria I forsa pa sigui…Apr 27, 13:38
  • Kenneth A. Gijsbertha on Ta Basta ku Bulgaridat!: “No pronunciéis palabras malas, sino palabras que sean buenas para la necesaria edificación, a fin de que sean de provecho…Apr 27, 10:48
  • Kenneth A. Gijsbertha on Ta Basta ku Bulgaridat!: “Efesios 4:29 declara: «No pronunciéis palabras malas, sino palabras que sean buenas para la necesaria edificación, a fin de que…Apr 27, 10:45

Kategoria