Bòter di Heineken ta haña un di dos bida!

20 Oct, 2023

Atrobe e siguiente artíkulo akí, ta relatá algu di mi hubentut. Ismael mi tata tabata traha na Britania i tabata un tremendo “sales man” na e kompania akí. Johny mi ruman mayó tabata un dje bendedó nan grandi di limonada bòter bèrdè/pretu na Criollita den Mexicoweg. Banda di esaki mi tabata rancha hopi den Kortijnweg 38 i un tiki mas pariba den e kaya akí, Benny Prince tabatin su kompania di limonada.

Na 1928 Victor Pinedo Senior ta kuminsá e negoshi: Victor Pinedo & Company i ta kuminsá bende awa di kas pa kas. Sakando probecho for di e sekura ku Kòrsou tabata aden, e tabata bende awa den barí ku buriku tabata hala. E siguiente stap tabata ku na 1938 e tabatin su soda fountain i tabata bende Coca Cola.

Tirando un bista den dokumentashon bieu, mi a haña ku na mas o ménos 1840 tabata bende “limonade gazeuse” importá serka Elias M. Curiel, miéntras ku mi a tuma nota, ku tantu Botica Nacional, komo Botica Central tabata bende awa destilá i tambe tabata yena i bende limonada i soda water .

Na 1924 mi a deskubrí e promé fábrika di limonada di Arturo de Jongh, na Molenplein. Despues di einan mi a haña diferente otro fábrika ku a kuminsá i tambe sera despues. Entre otro: Neerlandia N.V na Saliña, Juliana Limonade fabriek na Penstraat, Britania Christinalaan i despues den Oranjestraat, Curacao Aerated Water Co na Ref, Crystal Bottling de Kortijnweg, Moron Trading na Pietermaai, Coca Cola i Canada Dry Bottling Company, Big Hill na De Ruyterkade, Limonadefabriek na Mina Scharbaai, Criollita, Pepsi Cola na Kaya Max Henriquez i Kortijn Beverages den Kortijnweg.

Tabatin un surtido amplio di bon limonada na Kòrsou: Cola Bidu – Orange Crush – Old Colony Seven -Up – Coca Cola – Big Boy – Coco Rico – Grapette – Diet Rite Cola – Cola Champagne – Frescolita – Lucky Hit – White Rock i hopi mas.

Tabatin un kompetensia masha pisá entre e diferente fábrikanan, i e lucha tabata bai mas entre Pepsi Cola – Coca Cola i Britania, ku tabata e gigantenan entre e fábrikanan di limonada. Masha hopi kampaña di baiskel – trese futbolista Pele Kòrsou – rifa riba biahe i tambe diferente feria i sparmentu di tapa ets. tabatin.

E tempu ei bo ta kumpra kaha di limonada surtí, i si bo entregá bo kaha bashí, e preis di e kaha di limonada tabata mas barata. Kontrali na awor akí, trùknan di limonada tabata sali yen for di fábrika i tabata regresá yen bèk, ku mesun kantidat di kaha di limonada, pero bashí. Poko poko, pero sigur, ku e konkurensia birando mas fuerte, ku subida di suku ets., importashon di e mesun produkto for di eksterior, fábrikanan a bai ta sera nan porta i e último pa sera su porta aki na Kòrsou tabata Pepsi Cola. Awor akí bo ta haña Pepsi Cola si, pero importá. Por sierto ku e dos kompanianan ei tabatin un kompetensia mortal kontra di otro. Den añanan mas lat, a kuminsá na bende limonada den bleki i den bòter di plèstik. Eliminando asina henter e problema di statie geld, pero introdusiendo un otro problema: SUSHEDAT! Bisando esaki ta hiba mi na e siguiente kapítulo.

Bòter di Heineken ta haña un di dos bida!

Mas o ménos den 1960 tabatin 3 fábrika di limonada, loke ku nos tabata yama limonada “bòter bèrdè/pretu”. Tabatin tres di e fábrikanan akí: un di Machado na Palu Blanku, otro di Virgilio Koeiers na Mexicoweg i e otro di famia Metry na Mina Scharbaai. Produkshon di limonada den e fábrikanan akí tabata mas barata ku den fábrikanan grandi. Kasi tur tres fábrika a kumpra mashinnan over di otro empresa. Por ehèmpel Famia Metry a kumpra e mashinnan di Hector Henriquez, ku tabatin fábrika di Big Boy.

Nan tur 3 tabata usa bòternan di Heineken usá, pa yena nan limonada aden, pero no ta nan so tabata hasi esaki, ya ku botikanan i doñonan di snèk tambe ta hasi uso di e bòternan akí, pa yena remedi/ awa blanku, awa pa laba kas i otro líkidonan, miéntras ku snèknan tabata usa e bòternan pa e famoso mabi. Virgilio Koeiers tabatin bòter blanku tambe, pero su preferensia tabata bai pa bòter bèrdè, pasobra e bòter bèrdè tabata por a wanta rayonan di solo mihó. E tempu ei Kòrsou no tabata reklamá sushedat di e bòternan bèrdè, paso fábrikanan di limonada bòter bèrdè/pretu tabata limpia Kòrsou i re-usá e bòternan akí i asina tene nan gastunan abou, hasiendo uso, resiklando bòternan di serbes Heineken. Un otro punto tabata, ku limonada bòter bèrdè/pretu no tabata usa asina tantu gas, manera otro markanan mas grandi.

E proseso tabata unu diferente na otro fábrikanan, pasobra promé ku yena, mester manda e bòternan aki un sorto di wasmashin, kaminda ta laba/desinfektá e bòternan kompletamente, deshasí di e etikèt riba nan, pa despues manda e bòternan bai yena.

Aki mi ta kòrda mi ruman Johny, ku tabata bende limonada Criollita i despues di kaba di bende, ta kore rònt Kòrsou i piki i kumpra e bòternan di Heineken, pa despues entregá esakinan na fábrika di Criollita. Limonada bòter bèrdè/pretu tabata un éksito tur kaminda i e nòmber no por tabata mas apropiá, ya ku rònt Kòrsou limonada bòter bèrdè/pretu tabata konosí i ora klientenan kumpra nan pan franses ku keshi òf ku wòrs dushi; òf ora nan kumpra nan pan será òf nan saté ku batata ta un limonada bòter bèrdè tabata kompaña e menúnan akí. Tabatin asta restorant chines ku pa siman tabata kumpra mil kaha di limonada bòter bèrdè/pretu i regalá tur hende un limonada na kompra di un saté ku batata. Por sierto ta e úniko fábrika ku ta tin limonada ku smak di dròp, te asina leu ku ami ta kòrda. E no a dura masha si, paso a deskontinuá e smak aki despues di un tempu kòrtiku. Na tur nan tabatin 7 smak di limonada.

Pero e desaroyo akí, no a bai mesun fásil ku mi ta deskribí akí. Tur tres propietario di e fábrikanan akí a konta di e lucha ku nan mester a hiba, ora ku otro fábrikanan tabata sintiendo e kompetensia fuerte, i a kuminsá hasi tur kos den nan alkanse pa kibra e fábrikanan, dor di entre otro destruí e bòternan di Heineken usá, ya asina e fábrika di limonada bòter bèrdè/pretu no tabatin bòter pa nan yena. Despues tabatin un idea pa Heineken bai kuminsá usa bòter mas chikí i asta e fábrikanan di bòter bèrdè/pretu tabata kere ku esaki tambe tabata un akshon kontra di nan.
E fábrikanan a disidí e ora ei di buska nan rekurso na Aruba i Boneiru i tabata importá e bòternan di Heineken usá for di e dos islanan akí.

Ku tur e problemanan akí, i tambe ku subida di preis di suku, e fábrika di famia Metry na Mina Scharbaai a sera na 1980. Na 1991, Maris Koeiers ta tuma Criollita over despues di morto di su tata. El a eksperensiá e trabou i lucha duru ku su tata a hiba pa garantisá éksito di e fabriká i na 1994 Sigmund Jansen ta kumpra e fábrika i ta hiba e fábrika na otro éksito i e tambe tabata sinti e lucha ku mester a hiba pa mantené kabes riba awa. Kompetensia tabata masha fuerte mes i tabatin tempu di gloria, ku Criollita tabata produsí mil kaha di limonada pa dia.

Bou di presidensia di Sigmund Jansen a kuminsá pensa i kambia bai na produsí e limonada den bleki i tambe nan a kuminsá produsí cola. Criollita tabata bon establesé den nos komunidat. E fábrika a krese i bai para te den Industrie Park na Brievengat, kaminda nan tabatin mas espasio pa almasená. E tempu ei Criollita tabata hopi aktivo, ku diferente kampaña, pero tambe e tempu ei hasiendo diferente akshon di resiklá i tambe promoviendo akshonnan duradero.
Finalmente Coca Cola a kumpra Criollita na 2013 i asina a yega un fin na e último fábrika di limonada bòter bèrdè/pretu.

48 Comments

  1. ramiro rienhart

    Perci, atrobe un tremendo artíkulo di bo den kuá bo ta kompartí pida di nos historia.
    Papiando di limonada bòter pretu mI ta kòrda ku na final di Rifwaterstraat tatatin un tienda (bentana) ku tabata traha i bende “home made” limonda den bòter pretu ku entre otro aw’i lamunchi, aw’i tamarein, aw’i koko i aw’i sòrsaku komo base i smak.
    Ora nos kaba di hasi deporte riba e vèlt KSC na Ref, nos tabata pasa i kumpra un bòter di limonada den bòter pretu pa 8 plaka ey nan.
    Un dado momentu kasi tur kos tabata optenibel den bòter pretu, di remedi te e venenonan mas espantoso manera Lysol, Creolin. Pesey mi tata no tabata ke pa nos bebe “home made”limonada. Su argumentu tabata, ku bo no sa kiko tabatin den e bòter promé ku nan a hasie bòter di limonada.

    Reply
    • percy.pinedo

      Ramiro esaki ta pida historia ku bo a konta ku mi no ta sa di dje. Danki pa komparti

      Reply
  2. Isolda

    Interesante i informativo.
    Danki Percy

    Reply
  3. Lusette Fairbairn

    Na Toko Isidora nos tabata bende tantu limonada bòter pretu komo esnan mas karu, manera orange crush, grape, èts. I ora di risibimentu tabata parti eiskrim soda. Tòg mi tin e impreshon ku e eiskrim soda di ántes no tabata asina zut manera loke sierto establesimentu ta sirbi awendia.
    Danki pa tur e dokumentashonnan aki Percy

    Reply
    • percy.pinedo

      Pa mi bisa bo bèrdat, despues di Lido i Formosa riba helfrichplein, nunka mas mi a bebe un eiskrimsoda ni milkshake!

      Reply
  4. maurice marcel Pinedo

    un plaser lesa,

    Reply
  5. Philomena Kelie

    Percy, danki pa dokumentá i kompartí e partinan aki di nos historia.
    Tremendo, sigui ku e bon trabou!

    Reply
  6. Sharine

    Great pa lesa e historia aki.
    Grapette, esta bon.
    Sigui ku e bon trabou.

    Reply
  7. Iris Martina-Koeyers

    Masha danki pa komparti. Sigi konserva parti di ns historia. Botter di limonada pretu, te awe hopi rekorda. Vi Koeiers, primu Kompader di mi tata, luchado semper den su negoshinan. Oriendo di San Pedro/Krakeel.

    Reply
    • percy.pinedo

      Korekto i tin un kaya na su nòmber tambe. Danki pa a lesa e artíkulo

      Reply
      • SANDRA Crequé

        Masha danki pa trese rekuerdonan bunita di antes. Pasku, dianan di fiesta risibimentu tur kas mester tin tur dos tipo di limonada pasombra hopi hende grandi no tabata bebe esun ku gas.
        Danki percy

        Reply
          • Kenneth

            Bunita Histotia.
            Masha Danki

          • percy.pinedo

            Sigui les nan mi amigu i danki

    • Ed Geerlings

      Tabata un plaser pa lesa un parti di
      nos historia ku mi tambe a rekonose den mi Hubentut. Danki Percy!

      Reply
  8. Angéllique Rodriguez

    Hopi great!

    Reply
  9. Ethlin Blom

    Hopi bunita danki

    Reply
  10. Carlos de la Paz

    Percy un bon trabou, bunita rekuerdo, kosnan ku a pasa bai sin ku nos a para ketu na nan.
    E dokumentashon aki ta hopi balioso!

    Reply
  11. Frank Daal

    Percy Un istoria ku ta ponébu para ketu un ratu i opservá kon tabatin kompetensia sano e tempu ei. Si bo ta fuerte bo ta sobrebibí.

    Reply
    • Rudsel van Lamoen

      M’a lesa ku plaser. Dushi pa lesa i huntu k’esei bai bek den tempu i kòrda nos tempu komo mucha ta bebe “limonada bòter pretu”.

      Reply
      • percy.pinedo

        E nòmber ta papia pa su: Criollita!

        Reply
  12. Frederik L Belliot

    Mi ta Korda,un Caja tabata fls2.75 of ta fls 3.00. Na fiesta di ricibimento I hasimento di anja.ta kumpra ijs na Kortijn lage fria.

    Reply
    • percy.pinedo

      Fè nos tempu tabata simplemente fantástiko!

      Reply
      • Raymond

        Tremendo pida di historia

        Reply
  13. Poppy

    Bunita historia!

    Reply
    • Armand

      Hopi interesante e historia ta. Awe un dia nos fabrikante nan lokal di bebida I ijs cream tin ku karga gastu nan haltu di materia prima I paga tur e differente premies nan na gobierno, pa despues haña nan tin ku kompeti ku producto nan importa for di país Nan Trindad, Peru, Colombia Rep. Dom. caminda mano di obra ku materia prima ta hopi más barata.

      Reply
    • Sharine

      Hopi great pa lesa e historia aki..
      Grapette, esta bon.
      Sigui ku e bon trabou.

      Reply
  14. Monique Rosina

    Hopi bin diskribi
    Mi abuelo semper tbt trese kas limonada bôter berde.
    Dushi tempu i historia bunita
    Pabien i exito Percey💛👌🏼

    Reply
    • percy.pinedo

      Danki Monique, ami ta pegá ku Britania i pegá ku bòter bèrdè

      Reply
  15. Marcos Alfredo PELLICER Ravelo

    E vida di limonada na Corsow, ta un capítulo special. Mi ta kòrda Ku na Caracas nan tabata comentá: -el que negocia con agua, azúcar y colores… nunca pierde!
    ¡Bueno! Esèi no ta completamente berdad… pero tin algo di lógica!
    Ami, by the way, Ku tabata gusta un mundo va mi “Cola Champagne”. Un Ice Cream Soda, sin dje… no tabata smaak mes un dushi. Si mi no ta herá, ta Britania tabata enbotellé. Botter pretu/berde, tabata wordu cumprá ora e saku tabata “Bashi Bashi!”
    Tocante smaak di drop, mi no ta kòrda. Si mi ta kòrda Ku pa verkoud, Botica di Pueblo, net dilanti di La Aurora, net na final di Prinsenstraa, tabatá bende un drankje Ku tabata Super! Drankje di Drop, e tabata bin den botter pretu.
    Mi a caba di purba hanja un portrait di Botica di Pueblo y La Aurora, maar helaas, …nada! Tristu!
    Pesèi, ora bo ta skirbi di situadhonnan di Corsow, bo ta dunando nos historia otro oportunidad na nos descendensha, pa nan por lesa loke tabatá e ayera di bunita di nos isla. Percy… danki!

    Reply
    • percy.pinedo

      Abo por konta nos muchu mas. Danki pa bo komentario!

      Reply
    • Clifton Hollander

      Dilanti La Aurora mi ta korda Botica Popular nv funda na 1948 pa Sr Jozef Hollander( Jombi)

      Reply
    • Marcos Alfredo C Pellicer Ravelo

      Pòst Data:
      Mi mester a corehi un Fout tocante nomber di e botica. Awo si e ta bon!
      Ta Botica Popular, no Botica di pueblo.
      Danki y sorry pa e Fout!
      ✍️🤣

      Reply
      • percy.pinedo

        Mi a bisabo un biaha kaba, mi ta apresiá bo komentario

        Reply
    • Ana Alcantara

      Esta dus Hi rekuerdo, Mara mi por Hanja un di e limonadanan aki atrobe.

      Reply
  16. Lloyd Thielman

    E historia ku mi a kaba di lesa ta manera ta ayera. Mi ta kòrda hopi di e pasashinan. Hopi bon Percy, bale la pena.
    Hopi eksito!!!

    Reply

Submit a Comment

Lo no publiká bo email. Áreanan rekerí tin e marka *

Komentario resien

  • Jean Chundro on “SOFT MELODY”!: “Defuntu sr.Mac Alberto tabata un “ brother “ pa ami. Den anja 70 Mac tabata sinta algun meter leu na…May 7, 16:19
  • Carlos Larmonie on “SOFT MELODY”!: “Asina tin mas personanan ku a lucha pa e ínhustisia sosial i laboral ku tabata i ta tumando luga ketu…May 5, 11:05
  • Natalie Samson on “SOFT MELODY”!: “Danki pa kompartí, esaki ta duna e lokual Percy a skirbi, un ttoke personal. Danki Percy.May 5, 07:59

Kategoria