“Tein de Tres Colores”

25 Mar, 2023

Otto Senior a kasa ku Rosalynde Salas. Shon Roos (Lalinda) tabata traha bolo na kas pa bende. Shon Otto a kumpra un mashin di eiskrim na Merka i a kuminsá produsí eiskrim. Lalinda tabata lora e eiskrim den un bolo i asina nan a kuminsá bende bolo di eiskrim.

Otto tabata traha serka su amigu Vic Pinedo den Heerenstraat. Na òktober 1938 e la lanta su fábrika chikitu i Soda Fountain den Heerestraat,  den e edifisio kaminda Shon Banban Capriles tabatin su nogoshi. Kada ratu e tabata sali e pakus di Vic pa bai kontrolá su soda fountain ku e la yama Ritz, e mesun nomber di un hotel luhoso na Paris i na New York, ku el a yega di bishitá. Te e tempu ei Kòrsou tabata konosé eiskrim di tobo.

Despues ku su amigu Vic a sera su pakus na Heerenstraat i a kuminsá produsí Coca Cola, Otto a keda ku Ritz so. Den añanan ‘40 e empresa a krese enormemente, danki na sòldánan merikano, ku den nan dieta ta tin mester di lechi i Ritz tabata produsí esaki. Shon Otto a sera un dil ku e komandante Merikano i a kuminsá importá lechi di puiru for di Merka pa asina e por a produsí lechi i produktonan di lechi na gran eskala.

Despues Otto a lanta un di dos Soda Fountain na Breedestraat, Punda kaminda despues Little Holland tabata. E tabata bende sèntwich tambe. Ora ku bapor di turista drenta i e turistanan basha yena Spritzer & Fuhrmann, e doñonan di e empresa tabata pidi Otto mesora p’e traha sèntwich mèrdia p’e trahadónan dje mihó joyero di Karibe, ku no por bai kas bai kome.

Otto ku Linda tabatin dos yu muhé: Marguerite (Peggy) i Joyce. E promé ta mama di Franklin, David i Norman Serphos. Peggy tin dos yu mas ku ta Marcia i René. Kasá di Joyce, Theo de Waard, tabata shon Otto su asistente  pa mas o ménos 20 aña. Dick Maduro, tata di Alan Maduro, tambe a traha hopi aña na Ritz. Despues el a lanta Elite, su mes fábrika di eiskrim i djus den Nieuwestraat, patras di Roxy. Vic Pinedo a lanta Super, un di tres fábrika di eiskrim.

Ritz Heernstraat – Foto Fred Fisher

Otto a kuminsá den Heerenstraat ku solamente un trahadó: Chi Celestina ku a kita na 1975 . Prinsipio di dékada 40 Ritz a haña su promé mashin outomátiko pa traha eiskrim, un Bastìan Blessing, ku a kosta algu mas ku fl. 700,—.

Na 1951 Peggy a kasa ku Morris Serphos, ku a bin for di Ulanda na 1948. Morris a traha dos aña ku shon Otto, kaba el a bai traha ku su mayornan. Serphosnan tabatin nogoshi di tèkstil na Ulanda.Na Antia nan a lanta De Eerste Curaçaosche Confectie Industrie, un fábrika di paña pa despues nan lanta un dry cleaning industrial pa barkunan i hotèlnan bou di e nòmber di Supercleaning na Korsou i Band Box na Aruba.

Kòrsou a konosé algun lugá masha famoso pa nan eiskrim. Weki, banda di Mayflower den Kaya Grandi di Otrobanda, Summergarden na Brionplein, Shon Nene na West End, Recreationpark na Mundu Nobo i Delicatesse den Pietermaai smal, djis pariba di Roxy.Tabatin un kompetensia formal, pero Ritz a krese bai laga nan ku su produktonan Temptee, Palu Friu, Stop-shake-Go i un kantidat di djus di fruta. Despues shon Otto a habri un filial tambe na skina di Columbusstraat ku Hendrikplein. Pero esei, esun den Kaya Grandi di Otrobanda i esun na Rio Canarío no ta shon Otto mes a rùn.

No tin un hende ku no konosé Virginia Trinidad (Bir di Ritz) ku a traha mas o ménos 40 aña den Breedestraat i Heerenstraat. Promé di mart di 1947 shon Otto a kontratá un portugues , Abel Andrade da Concicao, ku a nase 25 di yüli di 1917 na Madeira. Abel semper a traha den fábrika. E tabata registrá komo “roomijsmaker”, pero en realidat t’e tabata traha palu friu. Shon Otto tabatin e promé trahadó di eiskrim ku a subi kaya i ku bo por a mira den kasi tur bario.

Tur bendedó di eiskrim riba kaya tabata portugues, a lo ménos ami no ta kòrda di a mira un bendedó di otro nashon.  Ritz a manda buska nan for di Madeira. E promé un ku a hala garoshi, a bin Kòrsou promé di yanüari 1950: Antonio de Olival, ku a nase na Madeira 12 di sèptèmber di 1904. Hopi di nan tabata laga drecha nan sapatu i pone e bòm di tayer. No tabatin hende mas trahadó ku Joao,  òf kompader manera nos tabata yama e portuguesnan “kariñosamente”. Nan tabata yega rònt Kòrsou i nan tabata spar tur ku tin. Ritz tabatin pèrmit pa manda buska 25 portugues, despues e kantidat a subi bira 30 i un temporada asta 35. Despues tiki tiki nan a kuminsá move i buska otro kos pa hasi. A sobra solamente un par di garoshi i despues e trùk di Ritz a hasi su entrada den barionan.


Na añanan ‘60 Ritz a oumentá su produktonan di lechi i algun aña despues yògùrt. Ritz a amplia su surtido ku 10 tipo di fruta i a lansa su famoso Orange Juice riba merkado. Den e mesun temporada Ritz a kuminsá entregá lechi di skol. Shon Otto a drenta un dil ku gobièrnu pa entregá lechi na skol sin ganashi. Na 1967 Ritz a djòin forsa ku Super di famia Pinedo di Coca Cola. Pero na 1990 ku famia Pinedo a bende Super e kooperashon tambe a kaba.


Na febrüari 1962 Ritz a muda pa e lugá patras di Scharlooweg 25. Ei shon Otto a traha su fábrika. E ofisina mes a bai na kuminsamentu di Scharlooweg 21. Na 1967 Shon Otto a kumpra e kas di famia Loewenthal na Scharlooweg 25 kaminda e ofisina di Otto Senior Inc. tabata situá. Na 1986 Ritz a kuminsá traha eis tambe.

E di dos generashon di Serphos a drenta e nogoshi ora ku shon Otto a manda buska Franklin na 1974. David a sigui na 1989 i René na 1992. Semper e nogoshi tabata mashá liga ku Kòrsou i Boneiru. Na 1993 Ritz a selebrá 55 aña di nan empresa.

Shon Otto su lema semper tabata, ku e produkto mester ta bon i ekonómiko. E tabata un hende masha presis i bastante severo. Su último añanan e no tabata mira kasi nada mas, pero tur dia Shon Otto tabata bai ofisina i e tabata sa tur kos. Lalinda tabata voluntario pa diferente fundashon ku tabata traha na bienestar di hubentut. Pa Shon Linda, e empresa Ritz tabatin e meta pa trese un smail riba kara di tur mucha. Na 1989 e pareha a muri, Shon Otto ku 83 i Shon Lalinda ku 81 aña.

Na 1998 famia Serphos a bende e fábrika i e doñonan nobo a sigui mas o ménos 3 aña mas ku e negoshi i despues e marka Ritz a disparsé.

Awor’ki de bes en kuando mi ta pasa Mi lucha wak un eiskrim di koko òf mi ta bai Kentucky Fried Chicken i buska esun di pinda, pero realmente, e eiskrim di kalidat di Ritz no tei mas.

6 Comments

  1. Guus de Sain

    Hopi informativo!

    • Percy Pinedo

      Masha danki

  2. Gayle Cunningham Galmeyet

    Mi Opa, Harry Galmeyer, a bai Ritz toer Dia bandi 10 hor mainta Pa topa ku su amigoenan, Shon Otto Shon Piet Gorsira, Beaujon, pa tuna koffee y soluciona toer el problema di mundo.

    • Percy Pinedo

      Masha danki pa bo komentario, mi ta apresiá. Si bo tin mas historia, potrèt ets. ku lo bo ke share. Heel graag

  3. Percy Pinedo

    Super

    • Normelyn

      no tatin riba Ritz swa……
      ami sa dal baskin-robbins of Häagen-Dazs, anto ratu ratu KFC…. otro mi no ke ni pornada

Komentario resien

  • Carlos Larmonie on “SOFT MELODY”!: “Asina tin mas personanan ku a lucha pa e ínhustisia sosial i laboral ku tabata i ta tumando luga ketu…May 5, 11:05
  • Natalie Samson on “SOFT MELODY”!: “Danki pa kompartí, esaki ta duna e lokual Percy a skirbi, un ttoke personal. Danki Percy.May 5, 07:59
  • Ruben La Cruz on “SOFT MELODY”!: “AMi i mi señora a traha un video di Mac su bida. Di su hestoria i ken Mac ta. Ta…May 5, 05:05

Kategoria