E Kañon di Kòrsou

6 Apr, 2024

Temporada di dominio kolonial hulandes, a introdusí futbòl na Kòrsou. Prinsipalmente fraternan, Marina Hulandes i tripulante di barkunan komersial a sòru pa esaki.

Fraternan hulandes a funda diferente klup di futbòl na Kòrsou. Hopi biaha e klupnan aki tabata mará na un skol katóliko òf na religion katóliko. Algun di e timnan ku nan a funda ku tabatin i kisas te ainda tin basta éksito ta: RKKV Jong Holland (St. Vincentiusschool) ku fraternan Richardus i Alardus), SUBT ku Pader Penninx i frater Stephanus, Scherpenheuvel (Internaat Scherpenheuvel ku fraternan di Tilburg), SITHOC (St.Thomas College ku prinsipalmente frater Andreas), Jong Curacao, Canisius Boys i Centro Dominguito.

Di e klupnan aki Jong Holland na 2018 a selebrá 100 aña di eksistensia den gran forma ku presensia di Gianni Infantino presidente di F.I.F.A.. E denominashon R.K (Rooms-Katholiek) ta asentuá e historia religioso di e klup. E klupnan di mas bieu ku tei ainda i ku no tabata ligá ku religion katóliko ta CVV Willemstad, fundá na 1939 i Asiento.

Na 1925 algun hóben a funda “De Trappers” i na 1936 nan a djòin Bismarck i e tim a kambia di nòmber i bira Sport Unie Bismarck Trappers. Durante di Di Dos Guera Mundial, dia 3 di sèptèmber 1942  e klup a haña persona hurídiko i komo ku e nòmber a haña un sabor indeseá pa motibu di e guera, a kambia esaki pa “Sport Unie Brion Trappers”(SUBT). Un di e kofundadónan tabata Antoine Maduro.

Spesialmente Fraternan di Tilburg tabata esnan enkargá ku desaroyo di futbòl riba nos isla.
Na 1946, na selebrashon 25 aña Curacaose Voetbalbond (CVB), korant Amigoe di Curacao a skibi ku esaki ta un di e kosnan bon ku nos a adoptá di Hulanda.

Futbòl semper tabata i te ainda ta un deporte ku ta trese hende di diferente desendensia i nashonalidat huntu i ta krea un sentido di komunidat i identidat, sigur na Kòrsou, kaminda hende di tur sorto di kultura ta biba. Futbòl a krese komo deporte i bira “Deporte Rei Futbòl”.

Despues di Di Dos Guera Mundial, na diferente okashon Antia i Kòrsou a hunga regularmente kontra selekshon hulandes òf un tim di Hulanda. Selekshon di Kòrsou a gana Feyenoord 4-0 na 1946, na okashon di selebrashon 25 aña CVB. Na 1947 i 1952 e tim Antiano a bishitá Hulanda den preparashon pa weganan Olímpiko na Helsinki. Antia a empatá 3-3 kontra e ekipo hulandes na kaminda pa weganan Olímpiko. Aparte di e weganan akí, Kòrsou a partisipá na weganan di Sentro-Amérika i di Karibe i a gana medaya di oro. E tempu ei, e konosido brasilero Pedro da Cunha tabata entrenadó.

Komersiante Mordi Maduro, komo presidente di CVB, konstantemente tabata biaha i tabata buska timnan pa bin hunga wega di fogeo na Kòrsou.
Diferente hungadó di SUBT i SITHOC tabata sobresalí den e weganan akí. Ergilio Hato, konosí tambe komo “pantera negra” su fama a alkansá Sur Amérika i Oropa. Ergilio Hato huntu ku Pedro Matrona a yega di hunga algun wega den selekshon hulandes  kontra timnan ingles di e tempu ayá i a haña  oferta di entre otro Real Madrid, Ajax i Feyenoord. Pero Ergilio Hato a ninga tur.

Tabatin mas hungadó ku a sobre salí, Pedro Matrona di Jong Holland, Moises (Moi) Juan Bicentini (1931 – 2007), kapitan di SUBT, Wilhelm Rudolf (Bill) Canword (1933) i Pedro (Perucho) José Celestino Koolman (1933). Ku e dos último hungadónan akí, esta Bicentini i Koolman, SUBT a gana FC Valencia, den kua e internashonal hulandes Faas Wilkes a hunga.

Mordy Maduro tabata un tremendo promotor di nos futbòl, pero di tur manera e tabata impedí ku nos hungadónan ta bai hunga den eksterior. Parse ku e tabata ke pa e tim nashonal no kai for di otro i tabata torpediá tur intento pa nos hungadónan bai afó. Bicentini por ehèmpel a yega di haña oferta pa bai Argentina, Colombia i México, pero nunka e kontrakt a materialisá.

Finalmente Moi Bicentini a biaha tòg pa Hulanda, pa e ekipo NEC Nijmegen na edat di 25 aña i mesora NEC a firma Pedro Koolman tambe, pa asina nan sostené otro. Na mes momento ku e dos hungadónan aki a firma ku NEC Nijmegen, un tim semi profeshonal, nan a pèrdè oportunidat pa hunga pa e ekipo amatùr di Kòrsou. E tempu ei na Kòrsou nos ta papia di “muscle drain”, (esta nos deportistanan ku tabata biaha pa eksterior) miéntras ku añanan despues nos a kuminsá papia di “brain drain”ora nos studiantenan a kuminsá bai studia na Hulanda.
Den un edishon di ‘Amigoe di Curacao’ di aña 57, mi a komprondé ku tabata e rèfri hulandes Ringsma, ku a nase na Nijmegen, i ku tabata biba na Kòrsou, tabata e “koppelbaas” ku a hiba e dos hungadónan Bicentini i Koolman Hulanda. A tum’e masha na malu pa e akto aki, paso a konsiderá ku el a kibra e tim nashonal.

E Kañon di Kòrsou

Mesora e dos hungadónan aki a bira e atrakshon di NEC, no solamente pa nan koló, pero pa nan abilidat pa hunga bala. Despues di a kustumbrá ku yerba riba vèlt, públiko tabata sigui e dos hungadónan akí tur kaminda ku nan bai. Bicentini ta esun ku a haña mas atenshon pa su tirunan duru. Ora ku e poseshoná su mes tras di e bala, e públiko tabata grita “Vuur” (Tiru) i nan a kuminsá yam’é “kanon uit Curacao” . (Ook landelijke kranten doken op de ‘donkere kleurling’, de ‘donker huidige Bicentini’, het ‘kanon uit Curacao’, die met een moordend kruit en ‘onmenselijk hard genomen vrije trappen’met zijn uitschuifbenen wedstrijden wist te beslissen. (Marjet Derks: Het kanon uit Curacao. NEC’S geromantiseerde postkoloniale voetbalerfenis).

1Canword - Koolman - Bicentini2Wilhelm Canword – Pedro Koolman – Moi Bicentini

Unda a Sali ku Bill?

Na 1959, ku intervenshon di Moi Bicentini, NEC ta kontratá un otro hungadó “surinameño” (manera nan a publiká), Bill Canword, refiriendo aki opviamente na e yu di Kòrsou Wilhelm Canword, kapitan di e ekipo SUBT. Mi a buska den dokumentashon na mi disposishon i mi a puntra diferente hende, pero ningun a yega di tende di Bill Canword. Kon bin e nòmber ei a kambia bira Bill, ningun hende sa. Wilhelm Canword si no a keda masha tempu ku e ekipo, manera Bicentini i Koolman. Bicentini i Koolman a studia i kasa na Hulanda i a keda biba Hulanda. E 3 hungadónan di Kòrsou, huntu ku sobra hungadónan di NEC no a trese masha éksito pa NEC. Despues di nan tres, yu di Moi Bicentini, Remco Bicentini ku a nase na Hulanda, tambe a forma parti di e ekipo NEC.

Na 2008, Gregory Elias a bira un di e spònsernan prinsipal di NEC i e dil di e “sponsership” tabata, ku hungadónan talentoso di Kòrsou, por a bai hunga den NEC i alabes studia na Nijmegen. E kontrakt di Gregory Elias i NEC a terminá 3 aña despues, sin ku nos a mira mas talento di Kòrsou den e ekipo di NEC.

 

 

21 Comments

  1. Mem Vornis

    Bon trabou Perucho. Sigui publika di historia di futbol. Papiando di Wilhelm, mi tatin hopi bon kontakto ku Wilhelm. Nunka mi a tende di e nomber Bill. Loke ku mi sa si ku Canword tabata adora futbol brasileno. E tatin su kontaktonan.
    No lubida riba Pong Martell
    (Sutherland) i Frits Meursing, ku a yega hopi leu den futbol profesional.
    En todo kaso, sigui ku e bon trabou.

    Reply
  2. Dennis Rosario

    Will-emstad nan lo tbta bai tik e sinta su ink lo a kaba nan lo a pensa Will lo ta Bill.😀

    Reply
  3. Christian Arich Peterson

    👍🏼

    Reply
    • George Davelaar

      Tremendo artikulo!!

      Reply
    • Glenn Sulvaran

      Na ingles e nomber William ta haña e apodo Bill. Kisas door ku Wilhelm ta paresido na William, tambe ora bo spreek e uit, nan a yama Wilhelm Canword, Bill Canword.

      Reply
      • percy.pinedo

        Por ta, pero ami, i huntu ku mi diferente otro hende a yega di tende di Bill Canword.

        Reply
  4. Rignald Maduro

    Percy.pinedo hopi hopi danki un dia lo mi tin gana di lesa esun di Jong Colombia

    Reply
  5. Raymond Navarro

    Danki Percey mi no tabata konose e historia aki di nos voetbal.

    Reply
      • Iva Martina

        Hopi informashon balioso!
        Awor mi ta komprondé e interés di Remco Bicentini.

        Reply
      • Marlen Pardo

        Percy danki pa tur bo esfuerso. Un biaha mas un bunita artikulo.

        Reply
      • Mildred Heyliger

        Moru bondia Persey Masha danki pa a komparti tur e historia Di futbol nan aki

        Reply
    • Kari

      Danki pa e historia intersante aki di futbol. Mi ta spera tur e historianan aki ku Percey ta kompartí keda kompilá den un buki

      Reply
    • Sonny Daantje

      Thanks Pinedo! Great..mi tambe semper a keda hopi impreshoná di nos historia di futbol.

      Reply
  6. Anthon Casperson

    PP e blog di e siman aki ta zuiver. Awe ta tokante futbol.

    Lokual mi ta lesa akinan ta:

    [ ] Ta den tempu kolonial e deporte aki a forma.
    [ ] Nos mes no tabata ke pa nos hendenan bai hunga bala pafo di Korsou.
    [ ] Hopi di nos no tabata sa di unda Remco Bicentini a sali di tabata coach di selekshon nashonal.
    [ ] Hopi di nos no a kompronde dikon Gregory Elias a sponsor net NEC di Nijnegen pa un par di aña.

    LESSONS LEARNED TA ORA EI:

    Kiko ta e diferensia lokual ku e Hulandesnan a hasi kontra di Korsou, ku Korsou su hendenan mes a hasi ku nos mes?

    Pesei nos mester tin mas informashon di nos historia riba tur klase di topiko, asina pa nos por komprende sierto desaroyonan den e konteksto di tempu, sin benta falta riba otro.

    Nos mester kompronde nos historia prome den e konteksto di tempu.

    E blog nan asina aki ta juda nos memoria kolektivo hopi, pasombra nan no ta skirbí for di un posishon di: ‘mi a bisa bo’.

    E blog ta informa, na un Papiamentu klarito, tokante di un pida historia di nos mes sosiedat.

    Ojalá ku e blog nan aki ta sigi informa, splika i aklara algun kos di nos historia i poko poko e komunidat ta siña di tin balor di nos mes historia.

    Chapeau mi bro……!

    Reply
  7. Emy S. Coelho

    Danki Percy.
    Intersante pa a sa kon deporte rei futbol a kuminsa na Kòrsou.

    Reply
    • Carlos Larmonie

      Hopi interesante atrobe Percy.
      Kampeon mundial!!!

      Reply
  8. Mio Schotborgh

    Percy interesante atrobe.
    Tur simán mi ta pendiente di otro tópiko.
    Bon trabou.

    Saludos bon wikènt
    Mio

    Reply

Submit a Comment

Lo no publiká bo email. Áreanan rekerí tin e marka *

Komentario resien

  • Carlos Larmonie on “SOFT MELODY”!: “Asina tin mas personanan ku a lucha pa e ínhustisia sosial i laboral ku tabata i ta tumando luga ketu…May 5, 11:05
  • Natalie Samson on “SOFT MELODY”!: “Danki pa kompartí, esaki ta duna e lokual Percy a skirbi, un ttoke personal. Danki Percy.May 5, 07:59
  • Ruben La Cruz on “SOFT MELODY”!: “AMi i mi señora a traha un video di Mac su bida. Di su hestoria i ken Mac ta. Ta…May 5, 05:05

Kategoria