Di Tera nos a bin i pa Tera nos ta bai!

16 Mar, 2024

Kremashon ta djis 
un tiki mas purá ku
 
naturalesa.
 
Rosea grabá, epitafio; haiku di Elis Juliana 2009.
 

Esaki ta loke hopi biaha nos ta tende na okashon di despedida di un hende for di riba e mundu akí. Esaki no tur ora ta bèrdat, ya ku ora krema un hende, e por pidi pa stroi su shinishi den laman.  

Kolonialen Raad” na 1918 a opiná: “Immers hoewel om hygiënische gronden voorgesteld, blijft de verbranding toch ten volle een heidensche methode, die bij de werkelijk beschaafde volkeren nooit in zwang is geweest.” 

Den dokumentashon na mi disposishon, mi a logra haña e siguiente kasnan mortuario: Gran Agencia Funerario(1896) – Agencia Funerario San Pedro(1927) – Sterfhuis (1945) – Agencia Funerario “La Buena Fe”(1980) – Agencia Funerario La Protectora – El Tributo (1944) – El Señorial i El Consolador. 

Resientemente El Tributo a anunsiá, ku na okashon di nan di 80 aniversario, nan lo bai habri un krematorio riba Jan Noorduynweg. Esaki lo bira e di dos krematorio, ya ku for di yanüari 2004 nos tin un krematorio na Brievengat (Crefona – Curacao Crematorium Foundation), Kaya Wilfred Pieters.  

El Tributo tin un trayektoria hopi largu i tambe hopi eksitoso i inovativo. Na diferente okashon mi a papia ku e aktual direktor di El Tributo, Haidel Haile riba su aktividatnan i tambe su inovashonnan den e mundu tristu di entiero. Promé ku Haidel Haile (2005), Angel Nieuw tabata esun enkargá ku El Tributo i for di e tempu ei, El Tributo tabata e empresa funerario mas kompleto. Mi ta kòrda ku for di e tempu ei, Angel Nieuw tabata bisa, ku e yu di Kòrsou gusta pa nan dera su defuntu nèchi, i ku e tabata dispuesto paga pa esei. Ántes ( i ainda tin) nos tabatin seguro di entiero (sosiedat di entiero) ku tabata kooperativa chikitu, kaminda personanan tabata paga un montante chikí pa luna i na momento di fayesimentu famia tabata haña un montante pa por yuda kubri gastu di entiero). Lesa https://percypinedo.com/mikorsou/morto-di-un-ta-bida-di-otro/

Inovashon i kontratempu! 

Na 1967 a habri Posada “El Tributo” Parera. Ironia di e kaso ei tabata, ku den nan anunsio, nan a publiká, ku e karakter di e empresa, no tabata permití un apertura festivo. Un diferensia grandi, ku e apertura di Morada Santa Bottelier. Ei bo ta mira e kambio di pensamentu tokante entiero tambe.
Na 1971 a kambia e lei ku a hasi posibel pa dera anochi, i El Tributo a hasi e kambionan nesesario pa loke ta trata iluminashon i na 1976 a kuminsá ku entiero anochi. Na Morada Santa Bottelier no mester kana riba kaminda den marcha pa Santana, ya ku nan tin tur kos den kas.
E aña ei, 1971, Amigoe a puntra Angel Nieuw, si no ta un idea pa bin ku un krematorio na Kòrsou. Angel Nieuw su kontesta tabata kategóriko ku nò. El a bisa ku Kòrsou no ta apoyá e idea pa kima kadaver. Segun Angel Nieuw e tempu ei, “tin bastante lugá pa dera ainda”.   

 Na 1978 a kaba ku renobashon di e kas mortuario na hòspital St. Elisabeth i El Tributo por a disponé di mas frizer i tambe mas sala di resepshon. El Tributo tabatin un karpinteria na Suffisant, kaminda tabata traha i hinka kaha di morto den otro. 

Den un promé paso grandi pa mehorá kalidat di entiero, Angel Nieuw a kumpra hòfi Bottelier i kombertí esaki den Morada Santa Bottelier (1969). Un hòfi, ku un kapèl, ku mas o ménos 365 kèlder. E tempu ei, El Tributo a kuminsá ku un fondo, kaminda bo por a bira miembro pagando 7,50 florin pa luna (1974). Morada Santa Bottelier tabata dje eksitoso ei, ku e revista merikano American Funeral Director a dediká un artíkulo na e manera kon tabata manehá. 

El Tributo ta afiliá na Succesfull Mortuary Operators Int. Solamente empresanan rekonosé i íntegro, por a bira miembro, i Angel Nieuw tabata broma ku esei. Tambe El Tributo tabata miembro di International Order of the Golden Rule. Un organisashon ku tabata studia kambionan den pensamentu di komunidat pa loke ta trata entiero.  

Na 1989 e asuntu di krematorio a bolbe lanta kabes. For di 1919 a adaptá e lei i a hinka kremashon den e lei di entiero. Gobièrnu a opiná, ku na 1989 komunidat tabata kla pa kremashon. Angel Nieuw na su turno no tabata konvensí di e nesesidat pa kremashon na Kòrsou i a organisá un enkuesta entre 1500 siudadano, puntrando nan entre otro kiko nan ta pensa di kremashon, kiko nan ke pa hasi ku e shinishi i si nan ta haña e preis di 250 florin rasonabel pa un kremashon. El a bisa e tempu ei, ku si e enkuesta ta positivo, e lo ta e promé pa kuminsá ku kremashon. E enkuesta a sali positivo i Angel Nieuw a entregá su petishon, pa konstrukshon di un krematorio na Morada Santa Bottelier. Den su intenshon pa konstrukshon di e krematorio, Angel Nieuw a haña sosten di e kolonia Indio na Kòrsou, ku a boga pa basta tempu pa bin ku un krematorio na Kòrsou. Pero e konosido “red tape” a difikultá realisashon di e proyekto akí.
Kontrali na su deklarashon den añanan promé, Angel Nieuw a bisa ku santananan ta birando yen i mester buska otro alternativa. 

Den e mesun temporada, El Señorial tambe a hasi un petishon pa konstrukshon di un krematorio.  Na 1991, Sra Henriquez a bisa Amigoe, ku Kòrsou no tabata kla pa kremashon. 

Na 1990 komunidat Hindú a pidi pa kremashon di un miembro di nan komunidat i gobièrnu di Kòrsou a ninga e petishon ei i nan mester a hiba e defuntu Puerto Rico pa kremashon.
 Na 1994, na selebrashon di 50 aña di El Tributo, Angel Nieuw a instituí Fundashon Luz Eterno, ku ta guia famia despues di morto di nan miembro di famia. 

Haidel Haile a sigui ku inovashon i a introdusí e servisio di hospitalidat, kaminda El Tributo ta sòru pa tur detaye, promé, durante i despues di e entiero, na moda ku miembronan di famia por selebrá i rekordá e defuntu su bida na su entiero.
E aña ei tambe a organisá e promé Remembrance concert den hòfi Bottelier. E aña akí lo selebrá e di 20 konsierto.
Banda di esaki a organisá diferente lektura, ku temanan di bida i a organisá mas konsierto tambe i kaminda di Krus den hòfi Bottelier.
El Tributo ta konosí pa su propagandanan inovativo úniko, na tantu radio komo televishon. 

Awor, selebrando 80 aña El Tributo ta bai konstruí e di dos krematorio na Jan Noorduynweg, ku teknologianan avansá. 


Pa tur kos tin remedi, ménos pa morto (Ningun hende no por skapa di morto). Sapaté, na bo sapatu! (Reginald Römer).

 

8 Comments

  1. Jenny de Windt

    Percy danki un biaha mas pa informashonnan.
    Ami si ta kere sigur prinsipalmente un hende ku a biba bon I dushi pa na momentu ku e persona fayese pa selebra su bida sigur hendenan ku haña regalo di Papa Dios yardage riba edatnan ku nan ta bisa di un hende homber I hende muher. Danki Dios ta bin di 2 krematorio pa esnan ku ke wordu krema.

    Reply
  2. Carlos Larmonie

    Percy danki pa e informashon. Hopi interesante!

    Reply
  3. RCorasol

    Bon dia Mi tabata konose sr Nieuw hopi di aserka Mi tabata traha pa un accountants kantoor den anjanan 70 i nos a judele set up of mihor bisá aregla e sistema di spar di su klientenan
    E tempu aja e tabata karchi e tabatin pa kada kliente
    E tabatin un mijnheer ta traha pe ku hasi tur respondi pe ku jama Willie Hinter dia bo tabata tende e nomber Willie E tabata pone Willie traha riba un speed
    Tambe sr Nieuw tabatin un florestería El Encanto mi kier sa e tabata jama Sr Nieuw tabata hopi dediká na su negoshi Dunele hopi stress i kier sa ku no tabatin muchu tempu pa rekreo

    Reply
  4. Dennis Rosario

    Bondia ba ponemi korda algun anja pasa ku ma bai un despedida atardi na Eltributo, nan a tranforma e sala 2 den un sala di entrada manè di un hotel ku músika y 2 bar parti pafo. Mi di bon un ‘trend’ nobo. Pero ela keda te na esun biaha ey. (ku ami a ‘maak mee’)

    Reply
  5. Sharine

    Bontardi
    Aumke ta parti di bida e ta keda un topiko ferfelu pami.
    Danki pa e informashon.

    Reply
  6. Frederik.L Belliot

    Korda tàbata tin labamentu di man.otro gastu.rom,siga,koffie,buskushi soda,chukulati tambe.Na banda abou tabata tin sopi bestia chiki,i pa esnan mas sera,fam,amigo bo tabata kabrito stoba.kiermen kuminda.tambe si bo ta di punda,i bin intiero na bandabou.bo ta oasa bon.bo tin ku paga tinu pa bo no bira fuma.na punda despues di intierro bo ta hanja un siga i un bitter di rom nada mas.despues a bira ku no ta risibi bishita di kondolensia na kas mas.hopi gastu.tabata kumpra un kaha di siga partiele na santana.dia mi grandinan a muri asina mi a hasiele.

    Reply
  7. Donny Cijntje

    Algu ku awendia tambe tin, ta e posibilidat di risibi bishita di kondolensia prome ku entiero na e fasilidat di e agensia funeraria (so)enbes di na kas. Antes esei tabata sosede solamente na kas, ku nesesidat di basta ròm, kòfi, buskuchi, lèter, etc. I naturalmente èkstra gastu 🙂

    Reply

Submit a Comment

Lo no publiká bo email. Áreanan rekerí tin e marka *

Komentario resien

  • Jean Chundro on “SOFT MELODY”!: “Defuntu sr.Mac Alberto tabata un “ brother “ pa ami. Den anja 70 Mac tabata sinta algun meter leu na…May 7, 16:19
  • Carlos Larmonie on “SOFT MELODY”!: “Asina tin mas personanan ku a lucha pa e ínhustisia sosial i laboral ku tabata i ta tumando luga ketu…May 5, 11:05
  • Natalie Samson on “SOFT MELODY”!: “Danki pa kompartí, esaki ta duna e lokual Percy a skirbi, un ttoke personal. Danki Percy.May 5, 07:59

Kategoria