Mongui Maduro, un Joya den Karibe!

9 Mar, 2024

Un biblioteka ta un lugá kaminda ta warda buki i hopi otro informashon. Un biblioteka realmente ta tambe un fuente ku ta inkluí buki, revista, kasèt, CD, DVD, manuskrito i mas. Biblioteka ta un fuente di informashon ku ta abarká tur kos.

Un biblioteka ta habri pa tur hende pa satisfasé nan nesesidat di informashon. Nos ta distinguí biblioteka públiko, di universidat i privá. Nan ta atministrá pa sea gobièrnu, universidat òf pa un fundashon privá. Tur hende por bishitá e bibliotekanan pa amplia nan konosementu i hasi nan investigashon.

Den mi hubentut, no ta poko biaha mi a bishitá nos biblioteka na Johan van Walbeeckplein, huntu ku mi amigu di infansia Billy Pandt, kaminda nos a fia bukinan di Karl May (Old Shatterhand), Arendsoog, Pim Pandoer i mas. Nos tabata frekuentá biblioteka públiko i biblioteka di parokia Sta. Ana kasi semanalmente.

Un di e kambionan mas signifikante den biblioteka ta entrada di mundu digital. Ku kresementu di internèt i disponibilidat di material digital, biblioteka mester a adaptá pa keda relevante. Hopi biblioteka awor ta ofresé akseso na “database” online, buki elektróniko ku ta permití usuarionan akseso na informashon i material di lesa for di kualke parti di mundu.

E kambio den mi bishita na bibliotekanan a kuminsá despues ku mi a bai Hulanda pa studia i durante mi estudio, biblioteka a bira mas un lugá kaminda mi ta bai studia òf buska material pa mi estudio, i ménos pa buska buki pa lesa pa mi plaser.

Mas o ménos na 2015 mi a kuminsá hasi investigashon tokante e mundu di sine i teater na Kòrsou. E aktividat akí a hiba mi na Archivo Nashonal i tambe na Biblioteka Mongui Maduro. Anteriormente mi tabata konosé Biblioteka Mongui Maduro solamente pa nòmber.
Esaki tabata amor na promé bista.

Fundashon Mongui Maduro ta manehá e biblioteka, situá patras di lanthùis Rooi Catootje, den kua bunita muebel antik. E biblioteka ántes tabata den e lanthùis mes, pero despues a traha un bunita edifisio moderno. E edifisio kaminda e biblioteka ta situá ta spesialmente diseñá pa konservá dokumentonan ku kontrol di temperatura i humedat. Fuera di tur esaki, e biblioteka ta ideal pa organisá kualkier konferensia, eksposishon i otro presentashon.

Biblioteka Mongui Maduro tin un kolekshon úniko di publikashon antiano “Antilliana” ku ta artíkulo, buki i tur loke ta skibí i tin di aber ku e 6 islanan, i tambe un kolekshon “Judaica”, ku ta un kolekshon skibí di historia, religion, kultura, kustumber i tradishon i bida hudiu, ku ta data for di siglo XVII.
Buki i dokumentonan ta keda konservá i katalogá, segurando ku e kolekshon ta salvaguardá pa generashonnan nobo i disponibel pa investigadornan lokal i estranhero. E kolekshon di papel ta konta ku publikashonnan di gran importansia históriko te ku programanan komun, karchinan di invitashon, menú i otro artíkulonan di tur dia. E kolekshon ta krese konstantemente danki na  publikashonnan nobo ku a sali último añanan i danki na donashon di kolekshonnan balioso di Amigunan di Biblioteka Mongui Maduro. Diferente historiadó a deklará ku e biblioteka ” ta manehá aktualmente e kolekshon di dokumento antiano i hudiu mas amplio i kompletu den Karibe hulandes, ku ningun investigador serio di historia i kultura di nos isla por ignorá.”

Meta di e Fundashon ta pa preservá e patrimonio kultural, literario i históriko di Kòrsou pa generashonnan di futuro.

Salomon (“Mongui”) Abraham Levy Maduro a nasé 7 di aprel 1891 i a fayesé 9 di mart 1967. E tabata yu mayó di Ephraim (Fin) Levy Maduro i Serafina Jesurun. Na 1917 Mongui a kasa ku Rachel Louise Pereira Brandao i for di e matrimonio a nase Ena Dankmeijer Maduro.

‘Mongui’ Maduro a kuminsá kolektá publikashonnan tokante Kòrsou na 1905. “Mongui” tabata fasiná ku e aktividat pa kolektá dokumentonan importante i a siña masha hopi di esaki. Pero hasiendo e trabou akí, el a ripará ku tabata difísil, pa haña mas informashon i konosementu di Kòrsou. Den su tempu no tabatin biblioteka òf no tabatin hende ku tabata kolektá informashon di Kòrsou i di e otro islanan ku ya tabata publiká. I esaki a pone ku “Mongui” a dediká su bida na kolektá informashon di Kòrsou i sobra islanan. Semper tabata su deseo, pa hasi su kolekshon balioso, aksesibel pa públiko. Lamentablemente e mes no a mira realisashon di e proyekto akí. Su yu muhé, Shon Ena Dankmeijer Maduro a hasi soño di su tata bira realidat. Despues di morto di su tata na 1967, Shon Ena  a kontinuá ku konservashon di e kolekshon “Antilliana” i “Judaica”. E kolekshon akí ta algu dinámiko i ta kresiendo dia pa dia. Dia 5 di mart 1974, 50 aña pasá, a lanta e fundashon, ku ta manehá biblioteka Mongui Maduro.

Mi a laga e pida akí te último, pero ku ta un piesa masha importante den e totalidat i dor di esaki mi ta sinti mi kompletamente na kas. Esei ta e echo ku biblioteka Mongui Maduro tin un tim di personal profeshonal, ku ta mantené e kolekshon i ta yuda investigadornan.

No tin ningun mihó kaminda pa pruf un pida di kultura, historia di Kòrsou, ku no ta na Biblioteka Mongui Maduro.

15 Comments

  1. Germaine Hart De Jongh

    Ami no a bishita e biblioteka nunka. Ku e artikulo aki bo a lanta mi interes. Pronto lo mi hasi un bishita na e biblioteka Mongui Madura. Tremendo Percy

    Reply
    • percy.pinedo

      Bai hasi nan un bishita, lo no duel bo!

      Reply
    • Lucille Dolorita

      Ekselente artikulo, bunita trabou bo ta hasiendo.
      Danki Percy.
      Apesar ku mi ta bishita Museo di Mucha regularmente, nunka mi no a bishita e lanthuis. Awor si ta ora. Pronto mi ta bai tira bista!

      Reply
  2. Frederik.L.Belliot

    Hopi bon Pipo.einan bo ta hanja tur informashon di Hudiunan aki na Korsow .

    Reply
  3. Loretta Fraai

    Bon trabou atrobe Percey. Bo a hibami bèk na mi temporada di trabou na Maduro Holding B.V., kaminda mi tabatin hopi kontakto Sra. Ena i su Stichting Elias Maduro Weldadigheid Fonds. Sra. Ena tabata un di nos akshonista nan i un señora masha dinámiko.

    Reply
  4. A.Guillermo

    Tremendo artikulo. Hopi intresante.

    Reply
  5. A.Guillermo

    Tremendo artikulo. Hopi intresante.

    Reply
  6. Sonia Marcha

    Excellent job Percy. Mi ta na Medellin trankil i a gosa di bo atikulo .
    Keep up the good work.

    Reply
  7. Carlos Larmonie

    Otro artikulo hopi interesante Percy.Danki pa komparti!!!

    Reply
  8. Max Martina

    Tremendo Percy. Ami a tende hopi di e biblioteka ei i mi a yega di bai tende charla ku ta ser tene riba e patio di e lanthùis, pero nunka mi no a drenta e biblioteka, siendo ku mi tambe gusta koba pa sa kos di antes. E artikulo aki di bo ta inspira mi pa lanta un di e dianan akí lanta bai hasi un bishita na e biblioteka, pa kuminsa orienta mi mes riba loke tin eiden. Masha danki.

    Reply
    • Lianne Leonora

      Max bo ta Bon Biní semper. Sigur e promé djasabra di luna, riba kua nos ta duna un rekorido amplio di biblioteka. Nos ta topa pronto?! Saludo, Lianne di Biblioteka Mongui Maduro ( Tel. 7375119)

      Reply
    • percy.pinedo

      Max lo no duel bo, pero paga tinu pa bo no purba kue mi lugá.

      Reply
  9. Braafheid Annemarie

    E pamflètnan bou di nomber Vitó no ta den e biblioteka
    Ainda por hasi esei. Por ta algu ku Percy por intervení pa añanan 60 i susesonan haña nan lugar den nos historia na binlioteka.

    Reply
    • percy.pinedo

      Annemarie mi mes a hiba algun kopia Mongui Maduro.Mester di mas boluntario pa yuda e biblioteka.

      Reply
  10. Mio Schotborgh

    Hopi interesante E
    Percy .

    E palabra “Judaica” un hende mester kouteloso awendia pa menshoné en konekshon ku Gaza

    Reply

Submit a Comment

Lo no publiká bo email. Áreanan rekerí tin e marka *

Komentario resien

  • Carlos Larmonie on “SOFT MELODY”!: “Asina tin mas personanan ku a lucha pa e ínhustisia sosial i laboral ku tabata i ta tumando luga ketu…May 5, 11:05
  • Natalie Samson on “SOFT MELODY”!: “Danki pa kompartí, esaki ta duna e lokual Percy a skirbi, un ttoke personal. Danki Percy.May 5, 07:59
  • Ruben La Cruz on “SOFT MELODY”!: “AMi i mi señora a traha un video di Mac su bida. Di su hestoria i ken Mac ta. Ta…May 5, 05:05

Kategoria