Kon nos tabata pasa nos tempu!

30 Aug, 2025

Ántes Venezuela tabata tur dia asina serka di nos, miéntras awor dia pa dia e ta distansiando mas i mas. Nan loterianan prohibí, nan kareda di kabai i nan kanalnan di televishon i di radio: Radio Caracas Television, Venevision i nan radionan: Radio Caracas 750, Radio Continental, Radio Rumbo. YVKE Mundial, Radio Aeropuerto i diferente otro radio emisora.

Kòrsou tabatin su radionan ku nos tabata skucha, Radio Hoyer, komo emisora krioyo i Radio Curom (despues Z-86) komo radio mas internashonal. Banda di e radionan akí mi a komprondé ku nos hendenan tabata sigui un radio di Cuba, Radio 1010 (mesun frekuensia ku Radio Hoyer e tempu ei)ku tabata drenta kla kla serka nos i di unda músika kubano ta yega den nos kas).

Den e añanan promé ku 1960, muchu promé ku Tele Kòrsou a kuminsá, e bida kultural na Kòrsou tabata hopi influensia pa señalnan di Venezuela. Via radio i televishon, un mundu tabata habri pa nos ku notisia, drama, humor, ritmo. Medionan di Venezuela tabata habri e mundu akí pa nos, ku di otro manera lo tabata inalkansabel.

Radio Caracas Televisión i Observador Creole

Na 1953 Radio Caracas Televisión (RCTV) a kuminsá ku transmishon, i masha lihé nan señalnan a yega Kòrsou, danki na teknologia di e tempu ei, i asina satisfasé nos hamber kultural, sosial, informativo. Asina, abitantenan di Kòrsou por a gosa di programanan manera El Observador Creole, e notisiero ku nos tabata dependé di dje pa informashon di mundu. No manera awor akí ku nos tin CNN, FOX, NOS, Al Jazeera, Notisia di Dirèkt, di Tele Kòrsou i mi no sa kua mas. Pa despues deskansá ku Radio Rochela, e klásiko di komedia Venezolano ku tabata pone nos hari sin stòp.

Na 1960 Tele Kòrsou a bira realidat pa Kòrsou, e momento ei Kòrsou a bira mas lòs di señalnan di Venezuela, ounke e influensia a keda te den añanan ’60 i ’70. Den e tempu ei, nos tabata klabá kada anochi na Venezuela: e presentadónan di notisia i komediantenan no tabata djis konosí, pero tabata konektá ku nos bida diario i nos emoshon.

Músika novela i ídolonan venezolano

E mesun kanalnan ei a familiarisá nos ku streanan kultural di Caracas: orkestanan manera Los Darts, Los Impala, Supersónicos, Billo’s Caracas Boys, Jose Luis Rodrigues, Felipe Pirela i hopi mas. Nan melodia tabata yená nos dianan, zona den programanan di radio i den kompetensia ku nos medionan lokal.

E télenovela nan latinoamerikano, tabata dominá televishon i tabata un kompetensia kasi sin igual pa nos televishon lokal. Mi ta kòrda kon mi mama i rumannan muhé tabata sinta yora i hari sam sam ku e artistanan di novela. Nan tabata biba e pashon, e drama. Djis kòrda produkshonnan klásiko manera: El Derecho de Nacer: Raúl Amundaray, Zulma Sady (mama Dolores) i Conchita Obach. Renzo el gitano ku Oscar Martínez i Eva Moreno; La Usurpadora i vários otro novela. E novelanan aki a forma un parti importante di nos rekuerdo di infansia. Hopi di e novelanan aki tabata novela mehikano ku Venezuela a popularisá.

Presentadónan manera Renny Ottolina ku su show Lo de Hoy ku despues a bira El Show de Renny, kaminda Renny Ottolina ta kumindá tur mainta “¡Buenos días, mi gente!” , Amador Bendayán i Gilberto Correa diariamente tabata drenta nos kas: humor, karisma i bosnan konosí tabata dibertí nos .Un di e shownan mas popular tabata “Sábado Espectacular ku despues a bira Sábado Sensacional”, presentá pa e famoso Amador Bendayán. No por lubidá show 12or di mèrdia ku Victor Saumé. I tambe programanan ku profundidat manera “Valores Humanos” di Arturo Uslar Pietri.

Nos atenshon dediká na televishon venezolano tabata mas ku djis entretené. Nan a influensiá nos idioma. Segun estudionan lingwístiko, e idioma spañó via radio i televishon for di Venezuela a enrikesé i fortifiká nos vokabulario papiamentu. Término i ekspreshon for di novela, show i músika a bira parti di nos papiamentu diario, un echo di nos laso kultural ku Venezuela.

Pareu ku televishon venezolano, mi mester bisa, ku radio venezolano tabata forma parti esensial di mi hubentut. Via di Radio Caracas 750, Clemente Vargas Junior tabata un lokutor ídolo di nos hubentut. Artistanan venezolano i internashonal tabata zona na su radio i a sera nos konosí, banda di Hermanito Narvaez, ku e artistanan akí. Programanan di salsa di Phidias Danilo Escalona i Cesar Minguel Rondon i e konosido Hector Castillo(den su programa Caribe Son e tabata finalisá su programa: …”se les quiere de gratis”),nos a sera konosí ku salseronan di rònt mundu.

Radio i televishon venezolano: E influensia riba nos hubentut

No tabata solamente novela, Notisiero Creole, bòkseo, baseball, Radio Rochela, pero komo hóben nos a gosa hopi di bandanan di Rock, pòp i artistanan konosí di Venezuela, tantu na televishon komo na radio: Los Darts, Los Impala, Los Supersonicos, Los 007, Los Dangers, Henry Stephen, Los Tres Tristes Tigres, Los Terricolas, Trino Mora, Dimension Latina, Oscar de Leon, Nancy Ramos, Sexteto Juventud, Rudy La Scala i hopi mas.

Via di televishon venezolano, nos orkestanan, bandanan a haña chèns di bria internashonalmente (Estrellas del Caribe, San Hose, Three Voices, The Hornets, Los Honda, Doble R, i hopi mas). Nos eventonan reina di beyesa, karnaval i otro programanan tambe a bai internashonal. Tabatin interkambio hopi frekuente ku Venezuela. Laso di Mavis Albertina ku Venezuela, kaminda artistanan venezolano a bin Kòrsou i a aktua den novela di Kòrsou (Pentagrama di Mavis Albertina)

Hopi hende ta rekordá ku hopi nostalgia kon famia kompletu sintá den sala, mirando novela; òf nos hóbennan ku guitara den man imitando Los Impala. E ta un parti di nos historia kultural”?

Renny Ottolina: “Sólo aprendiendo y trabajando podremos salir de abajo porque (…) no conozco otra manera”.

 

14 Comments

  1. D. Aiiza

    Hopi rekuerdo. Mi rumannan tbt wak novela tur anochi. Tur e temanan musikal tbt bira hit. Ora ku antene di tv un ta bon, nan ta zundra sinfin, haaaahaaa.

    Reply
  2. Orlando Ojee Jansen

    Astro Boy, Fantasmagorico exetera

    Reply
  3. Charalva

    Percy, un biaha mas bo a rebibá nos tur su hubentud. Esta un nostalgia.

    Reply
  4. Sally Daflaar

    Ami ta korda “El Chapotin Colorado” ~> Mexicano porta?
    “No contaban con mi asusticia?”

    Reply
  5. Maritza

    Percy, ku hopi nostalgia mi a lesa bo artikulo kaminda famianan tabata sinta huntu dilanti television formando e nucluo y valor, moral y respet tabata algu ku no tabatin ni diskushon ariba. Esey tabata e esencia ku nos tur a lanta kune.
    Hopi danki y felis weekend 🌺

    Reply
  6. Hubert Pop

    Tremendo Percy
    Nos tempu esta barato dame dos
    Ora mi ta lesa NO STROBA MI .
    Hesta bon master

    Reply
    • Allan

      Danki. Nos tbt warda Papai yega foi trabou, kome huntu, pa después sinta wak televishon (“blanku ku pretu”).
      Uzuu, buzuu que es poque busca??
      Un Dinosouro!

      Reply
  7. Norbert Bernardina

    Hombre !!!!!! Danki Percy pa kompila tur esakinan. Hopi rekuerdo i grato rekuerdo. Hasta pa ami ku tabata i ta mucha 😜

    Hopi great. Danki pa e ratu aki. Danki pa komparti e inspirahon. Bo ta un tiki asina mas grandi ku mi 🤣🤣🤣🤣🤣🤣 pero mi ta yamabu na bo nomber. Dsnki Percy. Asina nos tabata pasa nos tempu berdat. 🙏🏽

    Reply
  8. Ruthmila Rasmijn

    Hopi bon reportahe

    Reply
  9. Ygmar Wiel

    Percy, danki pa e tremendo artikulo aki. Nos tabatin un hubentud fantastiko experensiando mundu via di transmishonan di Venezuela. Kuantu di nos e tempu ei no a join un beatband door di influensia di bandanan manera Los Impala. Gracias mil pac. transporta nos bek na e tempu dushi ei.

    Reply
  10. Denice Bezemer- Hoyer

    Masha danki Percy, ku e reportahe aki bo a hiba bèk den un tempu di mi infansia, ku nos tabata kore den mondi. Hunga ku tur mucha den bario, i nos fast food tabata e kosnan ku nos topa den nos kaminda, manera druifie, papurèshi di milon di seru, mispel, granaatappel, shimaruku etc. Atardi ta bin kas, 4 or tabata tin kinderuurtje na TeleCuracao i pa baña i kome i sinta wak novela na televishon. Ainda no tabata tin tv di koló. Ta un tempu inolvidabel ku nunka mas lo bolbe. Danki pa a trigger e bunita rekuerdonan.

    Reply
  11. Ido Steen

    Tremendo reportahe un biaha mas.
    M’a biba mi enfansia via transmishon di televishon venezolano.

    Ku tur, tur, rèspèt Percy, àmi lo kambia e título dje obra’ki den ;
    Influensia di televishon venezolano riba nos komunidat.

    Reply
  12. Clarson Gomez

    Mi último novela ku mi a wak tabata “Topacio”. Te ku 1985 no tabata tin otro choice di sinta wak novela ku mi mama. Ta te ora a bini ku TDS mi a stòp di wak novela.

    Reply

Leave a Reply to Ido Steen Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Komentario resien

Kategoria