Mi a lesa den un korant di mainta: “Na nòmber di henter famia, nos ta partisipá fayesementu di nos kerido defuntu”. Mi a haña impreshon, ku un tempu e defuntu ei tabata bibu. Na WTC mi a mira algun hulandes europeo pará ta saka potrèt di un bòrchi bou di harimentu, i despues ku nan a kita for di dilanti di e bòrchi mi a bai tira un bista. I mi a nota mes ora kiko nan tabata hari: Teksto riba e bòrchi: Workshop Kindermishandeling – Tayer Abuso di Mucha, kisas indikando ku den e tayer ei nan ta siña bo, kon pa abusá di mucha. I te awe tin un bòrchi na un pòmp di gasolin, kaminda ta prohibí pa papia riba telefòn. Bo mag papia riba tur otro kos i hende, pero no riba telefòn.
Mesora mi pensamentu a bai na Shon Wein Hoyer, Antoine Maduro, Luis Daal, Enrique Muller, Reginald Römer, i otronan ku tabata komentá e tipo di fayonan akí den korant, na radio i den nan buki. Antoine Maduro tabata skibi den tur korant i na radio i tabata protestá kontra e loke e tabata yama barbarismo i disparati den nos papiamentu. Reginald Römer, den su bukinan: Bon Papiamentu Den un Frega di Wowo, Papiamentu Nos tesoro i Papiamentu Kulto i Kastiso, ta purba regulá, pone òrdu i disiplina riba tereno di nos papiamentu. Den e bukinan e ta duna diferente ehèmpel di mal uso di papiamentu ku tabatin i te ainda tin na radio, den korant i den parlamento i pone mesora tambe korekshon di e frase- palabranan.
Mesun kos ta e kaso ku Enrique Muller, den su bukinan: Algun Fenómeno den Desaroyo di Papiamentu i tambe Bista riba Papiamentu (esaki tabata un programa di radio na Z-86). Enrique Muller tabata kier pa nos (komunidat) bira mas konsiente di balor di papiamentu i pa nos por a aportá na desaroyo positivo di papiamentu. Despues di mi programa Agan na Z-86 e tempu ei, kasi tur atardi mi tabata haña un yamada di Enrique Muller, pa duna mi un evaluashon di mi uso di papiamentu den e programa. Sumamente kritiko i e no tabata spar mi.
Di otro banda, Pierre Lauffer (parti di su obra Soño den Un Pulchi Pa Dia: “Tur korant tabata sali na papiamentu. Papiamentu desente, sin barbarismo.Tur radio ku televishon tabata papia un papiamentu fini, sin bestialidat”) , Guillermo Rosario (Mi Negrita Papiamentu), i Elis Juliana (Mentu, Aros Brua, Loritos i mas), na nan manera tabata kritiká e mal uso di papiamentu den nos komunidat.
Awor mi ta skibiendo e artíkulo akí, pasobra mi tabata den Biblioteka Mongui Maduro ora mi a dal riba algun artíkulo di propaganda i tambe ekspreshon di polítikonan, ku a pone mi hari i kòrda mesora riba e situashon den nos papiamentu. I tin biaha e avisonan i artíkulonan, no solamente tabata robes, pero tabata asta chistoso i prèt.
Boso por ta kòrda Rafael Pichardo, den un di su famoso spòtnan di radio: La Esquina tin sapatu chikí pa mucha pretu? Kaminda e kier a bisa sapatu pretu pa mucha chikí. Na Tele Kòrsou un lokutor ta duna ora: Tin eksaktamente, kasi 8or. Un minister dunando komentario riba e último akontesimentu polítiko: ‘E parlamentaria a tuma e asiento p’ele. I un lokutor: “pa hasi posibel pa mas lihé ku ta posibel”.

Fecha promé di yüli 1909 – A. Bethencourt é Hijos.
Awor bèk pa e avisonan kurioso i prèt. Den “Boletin Comercial” di A. (Agustin) Bethencourt e Hijos ku ta e diario mas bieu di Kòrsou i ku tabata publiká na spañó, hulandes, ingles i papiamentu. Bo por bisa ku nan tabata pionero na Kòrsou pa propaganda kreativo i grasioso. Nan tabata produsí semanario “Civilisado” tambe, ku tabata sali di 1871 pa 1875 i tabata pone aviso den forma di un kòmbersashon entre Sji Rosalí i Sji Eloïsa. Mi ta pone un par den nan ortografia original.
KOOS BARATA PA PASKOE!
Sji Rosalí: Sji Eloïsa paskoe ta deen koerpa; ta teempoe kaba pa noos koemiensa bisa noos konocínan i toer otro hende, koe ja sjoon Bethencourt i soe joenan a perkoera pa koos barata di pober pa e dia aï. Nan tin boenita LAMPI DI KOROSIEN, GLAS i KALKI pa bebe saloe di paskoe i anja nobo adeen, di hopi soorto; GARAFI fini i ordinario di toer grandi, pa pone kana, pientji i hasta moesji di rom adeen; ma di mas boenita i mas gracioso koe nan tien ta GARAFI chikitoe, koe blomtji di koló di rosa i blatji berdè na nan, koe no ta koosta mas koe f 1,25 pa par. Nan tien tambe POEMADA, ZETA i AWA DI HOLO, koe ta hole asina doesji koe heende no ta hanja holó di rom, na bo boka maske bo ta kanjá.
Sji Eloïsa: Sji Rosalí no ta korda mas koe riba rom, koe bibida doesji, ku GARAFI, GLAS i toer kos koos di toema bitter, i Sji Rosalí ta loebida di principal: SAPATOE, SOOMBRE i PANJANAN barata, doeroe i boon koe sjoon Bethencourt i soe joenan tien; eesnan aï tambe ta koos di koempra, pasobra sin panja boenita heende no poor kore paskoe.
Sji Rosalí: Mi no ta korda solamente riba bebemeentoe, no ta bèrdè; sino koom mi poor korda pa bisa mi konocínan, koe sjoon Bethencourt i soe joenan tien tambe di beende boon hopi PEELTJI, POLVO di SEIDLITZ etc; pa koera boesoelanga i rasca koe hende hanja.
Un otro aviso ku a pone mi hari hopi mes, ta e siguiente den e seri di Sji Eloïsa i Sji Rosalí. Parti di aviso ku a sali ku e título: “GOTAS ANGELICAS”.
‘Sjoon Bethencourt i soe joenan a risibí oen remedi di Doktor PONTE, di Pto Kabei, koe jama GOTAS ANGELICAS, ma e ta oen boon remedi! E ta masja boon pa mohé deen hopi di nan enfermedadnan; ademas di saloe ta hasi nan boenita. Maske e no ta tabata koera mees, anto heende meeste a koempré toh, pasobra tien moechoe mohé mahoos koe ta desea bira boenita; ma komo e ta hasi boenita i doena saloed, asina e no tin prys. Ma tien aïnda mas; e remedie aï ta hasi koe heende koe no poor hanja joe, hanja. Asina ta, pa toer sjoon mohénan koe pa falta di joe, ta sinta koe man bauw di kachete, koe nan poor hanja masja lihé, oen njè njè! na kaas’.
Redaktá un bon aviso ta un arte, pero mashá ten nos a ripará ku ta purba hasi e aviso algu grasioso, ku por pone e kliente hari, en bes di pone e kliente kumpra. Via di por ehèmpel un slogan, bo por bisa mashá hopi di un produkto. Mi ta kòrda e avisonan di tire Firestone: Firestone, el mejor contacto entre su carro y el camino! I tambe di Òptika Kan: Wat Kan kan, kan Kan alleen! “Nos Lugá ta dushi i nos ta dushi hende”, slogan pa turismo. “Kòrsou ta nos trabou” un tempu slogan pa KORPODEKO. Alkolado Glasial, e èrkondeshen den bòter”. I pa mi no lubidá esun na Tele Curaçao: Nò, nò nò nò! Michi su flèktunan si nò, skèr marka Henkel ta kòrta ku ta un smak! (Riba e video bo tabata mira kon nan ta bai kòrta un mucha muhé su flèktunan. Ku bos di Nydia Ecury)