Daklos

“Tur hende ku ta bini na mundu ta buska siguridat henter nan bida. Nan ke haña un kas, un tiki siguridat i un hogar”. (Broeder Pius Wijen).

13 Jan, 2024

Bo ta haña nan den tur pais na mundu, den un mas ku e otro i hopi biaha nan ta un problema grandi pa komunidat. Mi ta refiriendo na esnan sin kas, sin kuido, sin un dak riba nan kabes. Nan problemanan ta diferente, drogadikto, alkohóliko, tiponan straño ets.

Elis Juliana ta konta nos den su obra Daklos, den Wazo riba Ròndu, di e situashon di nos hendenan den e tempu ei. “Na 1903, hopi hende, tantu muhé komo hòmber tabata biba riba kaya praktikamente. Anochi nan tabata bai drumi unda ku ta, riba un stupi, òf den un portada di un pakus.
Un Sosiedat Karitativo di Mazòn a laga traha dos afdak pa e infelisnan sin kas. Unu na Punda dilanti di e aktual edifisio di K.N.S.M. i e otro dilanti di e sementerio katoliko na Roodeweg, djis pariba di e palu grandi di indju. E afdaknan a haña nòmber di “Daklos”.

“Esun di Roodeweg tabatin tres muraya di piedra mas o ménos tres meter di haltura i su dak tabata di panchi. Su largura i hanchura mas o ménos shete pa kuater meter. Su entrada pa lado di kaya, tabata kompletamente habrí ku kuater pilá di piedra. Riba e flur di semènt tabatin un subida di tabla largu pa drumi ariba. Djis den besindario tabatin un warda di polis ku mester a tira bista riba Daklos”.

“Den dia hendenan di kunuku ku tabata bin bende nan fruta i bèrdura den stat, tabata sosegá o skonde áwaseru bou’i Daklos. Anochi pa banda di och’or nueb’or “daklosnan”ta pasa bai nan “penshon” kargando nan bònder, blek’i awa, karton i tur nan potoshi bou’i brasa pa drumi ariba, tapa kurpa o pa hinka bou’i kabes. I semper nan tabata pleita pa lugá komo esun ku yega promé tabata skohe e mihó sitio”.

Elis ta sigui konta den e obra ku tabatin un holó hopi stinki henter dia i e lugá tabata sushi i fis. Ta tras di e muraya mes tur hende tabata hasi nan nesesidat i tabata un porkeria di otro mundu. Tabata un bista masha penoso i ora di mal tempu, nan ta tur primí riba otro, nan tabata pasa anochi.

Elis ta konta nos ku Daklos tabatin su romantisismo tambe. Tabatin poko miembro masha fiel di Daklos: Ninia, Shon Bea Poron, Pa’Pipi, Zjil Kabuya, Zanzin Pèkèpèkè i Shon Kola.

Elis Juliana: “Mainta e sabínan tabata lanta bai mas tempran posibel komo seis or ora polisnan bin grita: “goeie mogge”vooruit opstaan!”, esnan ku a “pèrdè San Juan”mester a bai warda tuma basora ku awa pa laba flur di Daklos. Den kurso di aña 1938-39 a bin tumba Daklos pa a traha “schuilkelder” (refugio pa skonde durante Segundo Guera Mundial). Guera a kaba, “schuilkelder” tambe a disparsé. Ta e palu grandi di indju só a keda ta konta e chuchubinan ku tur dia ta bin kanta den su ramanan, e novela di Daklos”.

Na 1960 Pader L. Van der Vaart O.P a funda Stichting Thuislozenzorg. E meta prinsipal tabata pa nan por yuda esnan ku no tin un lugá pa keda na un kas, dunando nan kuido.
E promé kas pa hendenan daklos tabata Stella Maris situá na Penstraat 34. E nòmber ta e abitantenan mes a skohe pa nan kas.Despues na 1966 “Fundashon Yuda nan Tres” a tene un akshon grandi i a rekohé fondo pa por a kumpra e kas situá na Pietermaaiweg 152. Nan ta pidi i haña sèn di Landsloterij, nan mes a organisá loteria, bendementu di mata i tambe tabatin un Show grandi, organisá pa Rudy Plaate titulá “Gran Desfile Artístiko 1961”. E konosido lokutor, Luis Guillermo Puchi tabata maestro di seremonia i e show ei a produsí Nafl. 839,50
Pader Paul Brenneker i su grupo tambe tabata hopi aktivo riba e tereno akí, ku  nan “Pan pa mi ruman” i “Kas pa mi ruman”.

Durante e promé 4 añanan di eksistensia di e kas den Penstraat, Stichting Thuislozenzorg no a haña ningun depchi di supsidio serka gobièrnu. Na 1965 gobièrnu a primintí di bai hasi algu na e situashon eksistente. Miéntras tantu e situashon a empeorá, paso te e momentu ei tabata trata di hende hòmber so, miéntras ku e situashon a bira meskos pa hende muhé.
Den relato anual 1978 di Thuislozenzorg ta menshoná: “het is onbegrijpelijk voor het Bestuur, dat tot de dag van vandaag aan de Stichting elk vorm van subsidie door  de overheid geweigerd is. Vorige Besturen  hebben tot drie maal toe officieel subsidie aangevraagd”.

Stichting Thuislozenzorg a sigui lucha pa ekspanshon di e kas na Pietermaaiweg i tambe a bringa pa haña un kas pa mucha muhé, i tabata te 1986 ku a  habri “Kas Broeder Pius”. Mester destaká akí indudablemente e trabou duru i kontinuo di Broeder Pius. Por sierto ku esaki no ta e úniko proyekto òf organisashon den kua Broeder Pius a traha, pero mester menshoná su trabou komo:

  • Presidente di Stichting Thuislozenzorg;
  • Lider di grupo di patfender St. Tarcicius;
  • Lider di grupo den GOG;
  • Fundador di Buurtcentrum Groot Kwartier;
  • Komisario Sosiedat di Siegu;
  • Komisario den Pareho (Pa resosialisashon di Hóben);
  • Komisario di Fesebako;
  • Fundador “Kas Broeder Pius”.

Bruder Pius nasé dia 13 di mei 1917 na Ulanda, a muri dia 12 di mart 1991 na Kòrsou.  Por sierto mi ta tin e honor di por a traha ku e persona akí den e.o Pareho.

Awendia, siglo 21, Kòrsou tin diferente internat i tambe diferente kas di kuido, pero te dia djawe nos tin bastante hende ku no tin un hogar.

U’n ta tur hende ku ta sin kas ta un drogadikto of mester di ayudo mental. Tin di nan ta hende normal manera abo i ami i ku bida a bati. Un ta nos tur a hasi mal eskoho den bida.– Sherrilyn Kenyon

 

35 Comments

  1. Yopi Cijntje

    mi ta korda e daklos ey kla kla.
    mi a nanse djies pabao di muraya di santana na Roodeweg.
    Nos tabata bisinja………

    Reply
    • percy.pinedo

      Yopi kon ta, ki dia nos por sinta i kòmbersá?

      Reply
  2. Germaine Hart De Jongh

    Danki pa laga nos sa mas di nos historia.

    Reply
  3. Hebron Adoptie

    Hermano interesante manera semper. Danki brò

    Reply
  4. FILOMENA ANISETO-EISDEN

    Danki pa komparti un parti di historia ku nos.

    Reply
  5. Isolda

    Interesante. Danki pa komparti

    Reply
  6. Jeanne Van Hoop

    Masha danki

    Reply
  7. Clarson Gomez

    Interesante manera semper. Lastima ku gobièrnu no ta supsidia e shelter nan aki debidamente.

    Reply
  8. Denice Bezemer

    Un biaha mas informashon balioso di nos isla! Masha danki Percy! A bira ku tur siman mi ta nota ku mi ta sinta warda bo lenk bin pa mi lesa di nos pasado. E lenk mi ta komparti ku mi famia.

    Reply
  9. Emy S. Coelho

    Danki Percy. Mi a sa mas di nos istoria.

    Reply
    • Joan

      Great mi a siña mas di nos historia i ku tin kos den bida ku semper abai manera eta awendia

      Reply
  10. Nilusca Martines

    Danki pa amplia mi konosementu di nos historia.

    Ta ora pa duna onor postumo na broeder Pius pa tur loke e la nifika pa e komunidat di Korsou.

    Reply
  11. Jozef Gerard de Ron

    Dankie pa kompartie ku nos.

    Reply
    • Pietje

      Percy danki.
      Trobe parti di nos historia ku mi no tabata di dje.

      Reply
      • percy.pinedo

        Danki pa sigui lesa i sigui komentá.

        Reply
  12. Wendell lourens

    Productonan ta laba pia sosega eynan pa siquimi ta hopi konyentu ku ta trata di tene nos historia nan bibu

    Reply
  13. Albertus

    Bunita historie.Danki di a kompartie

    Reply
  14. Louella

    Wow. Mi no tbta sa tokante e historia aki.Si mi a traha ku Kas Bruder Pius ku tbta duna alohamentu nan mama tiner soltera.
    Kontentu di a lesa e pida historia aki. Danki pa komparti.

    Reply
  15. Frederik.L Belliot

    Hopi bon Pipo,mi a bolbe sinja algo mas.Hopi edukativo,mi no tabata sa di e kas pa daklozen,anto den otrabanda.Hopi edukativo.Masha danki.

    Reply
  16. Mavis

    Danki pa pone nos hendenan ’daklos’ un poko den 💡. Ohalá , pa medio di e eskrito aki, nos por haña mas kolaborador pa yuda aliviá bida di nos hendenan ‘daklos’!
    Tur granito ta yuda!🧡

    Reply
  17. Franklin Clemencia

    Un korekshon chikitu den un relato bunita tokante Br. Pius. Br. Pius no tabata lider di GOG. E tabata lider di un di e gruponan den GOG Kada pabeyon tabatin nan lidernan.

    Reply
    • percy.pinedo

      Masha danki pa bo korekshon, t ‘asina os ta kompletá nos historia. Masha danki

      Reply
  18. Dennis Rosario

    Danki Dios ku tin “Kas Broeder Pius” sino Hopi hende lo no sa mes ta òver ken bo ta eduka nos.
    Danki.

    Reply
  19. Franklin Hanze

    Percy, masha danki. Bale la pena ku istoria ta ser tresé dilanti pa asina nos no lubida ku ketu bai tin situashonnan fastioso den nos sosiedat.

    Reply
    • Carlos Larmonie

      Danki pa komparti e informashon hopi importante aki ku nos Percy. Broeder Pius en berdad tabata hopi aktivo den nos komunidat e tempu ei sigur den Buurtcentrum Groot Kwartier.

      Reply
  20. Ygmar Wiel

    Mi a lanta den Domi praktikamente den sombra di e palu di indju. Mi no tabata sa di e historia aki i ta apresia e informashon ku bo a duna nos aki. Lastimamente ta pa lesa si, kon gobiernu di aquel entonces no tabata duna muchu ajudo na e instancianan aki. Anto muchu no a kambia. Gobiernu nan aktual semper ta jora bashi, sinembargo tin sen pa gasta riba kos sin mester si

    Reply
    • Ronchi

      Danki pa bo informashon

      Reply
  21. Sergio Diaz

    Danki pa tene nos pasado na bida.

    Reply
  22. Natalie

    Danki pa kompartí. Ku plaser mi a lesa e artikulo.

    Reply
    • Elcides Keep

      Percy danki pa e informashon balioso aki ku mi no tabata konose.Awor mi ta mas kontentu ku mi tabata parti di e konstrukshon di kas broeder Puis komo stagair di MTS anjanan atras.

      Reply
  23. M. Van Velzen

    Interesante

    Reply
  24. ojee_ojee@hotmail.com

    Den un palabra “Masha bon mes ” ma siña masha hopi kos kumi no tabata sa 👌🏿

    Reply
  25. ETIENNE CECILIA I FAMIA ROSA

    INTERESANTE ARTIKULO👍

    Reply
    • M. Wallé-Juliana

      Esta Bunita pa Sá Mas!
      Danki di Kurason ❣️

      Reply
      • Marvis MacDonald Westerhof

        Masha danki pa e parti mas bieu ku mi no tabata sa di dje, Percy!!!

        Reply

Submit a Comment

Lo no publiká bo email. Áreanan rekerí tin e marka *

Komentario resien

  • Jean Chundro on “SOFT MELODY”!: “Defuntu sr.Mac Alberto tabata un “ brother “ pa ami. Den anja 70 Mac tabata sinta algun meter leu na…May 7, 16:19
  • Carlos Larmonie on “SOFT MELODY”!: “Asina tin mas personanan ku a lucha pa e ínhustisia sosial i laboral ku tabata i ta tumando luga ketu…May 5, 11:05
  • Natalie Samson on “SOFT MELODY”!: “Danki pa kompartí, esaki ta duna e lokual Percy a skirbi, un ttoke personal. Danki Percy.May 5, 07:59

Kategoria