Un Sekreto bon warda

24 Feb, 2023

Dori Maco, Den Mi Awa, Micho den Bògt, Sòrti

Un kos mi sa, komo tineidjer mi ta gusta e karikaturanan ku ta sali den La Prensa. Pa ta masha honesto, kasi bo por bisa ku mi ta buska La Prensa riba dia ku Dori Maco, Den Mi Awa, Micho den Bògt i Sòrti ta sali. Ami semper a buska pa sa ta ken ta tras di e karikaturanan akí. Nunka mi a haña sa, te dia a anunsiá morto di Sr. Roald “Ati” Schotborg.

Despues ta tin homenahe póstumo pa Ati den ouditorio di Banko Sentral i tambe Teater Luna Blou, i t’aki ta kaminda mi a sera konosí ku e persona Ati Schotborgh. Un artista multifasétiko ku un amor grandi pa Kòrsou. Bo por a apresiá e gran amor ku Ati tabatin pa Kòrsou dor di su obranan i partikularmente su bario stimá Otrobanda.

Ati tabata pintor i konosedó di arte, eskritor i karikaturista.

Ati Schotborgh a potretá tur presidente di Banko Sentral desde momento di fundashon te e último presidente, Sr. Emsley Tromp. Pa e tarea akí, Ati a demostrá di ta un bon investigadó. El a hasi un investigashon ekstenso di orígen i bida di tur presidente. Informashonnan ku Banko Sentral no tabatin, Ati a suministránan kuné a base di su investigashon tantu lokal komo den eksterior.

Despues di e proyekto aki, Ati Schotborgh a portretá tur Obispu di e Diósesis di Willemstad i tambe el a saka e buki “Hanchinan di Kòrsou”. Banko Sentral na vários okashon a hasi uso di su konosementu amplio riba tereno di arte pa atkisishon i restourashon di nan kolekshon. E último proyekto di Banko Sentral ku Ati Schotborgh a realisá, ta e proyekto “Esta un dia” ku ta un kuenta ku ta ilustrá faktornan ekonómiko ku ta influensiá bida di hende. Komo parti di e esfuerso di Banko Sentral pa duna un aporte na mayor konosementu ekonómiko na e poblashon, nan a inisiá un proyekto den forma di karikatura di e proseso ekonómiko. E proyekto ta ilustrá den un forma simpel pero humorístiko konseptonan manera inflashon, reseshon, desempleo i otro tópikonan ekonómiko i kon esakinan por influensiá nos bida diario.

Den kòmbersashon ku su Sra viuda i tambe su yu muhé, mi a tende poko historia di hendenan ku ta piska pa sa ken ta e persona tras di Dori Maco. Nan a konta mi, kon un persona konosí ku tabata sospechá ku Ati tabata e persona tras di Dori Maco, a laga Ati skirbi algu riba papel, p’asina purba konfirmá atrabes di su estilo di skibi, ku e ta Dori Maco. Klaro ku Ati a komprondé e wega bon bon i a kambia su estilo di skibi.

Agustin Diaz, komo amigu di kas di famia Schotborgh, ta un di e personanan ku ta konosé e talento di pinta di Ati i a konvensé Ati pa e por skibi i pinta karikatura den e revista Bala di partido Demokrat i despues komo redaktor di La prensa, Sr. Diaz a konvensé Ati tambe pa kuminsá publiká den e korant La Prensa. I ku esaki a nanse tambe e sekreto mihó wardá den mundu periodístiko na Kòrsou. Banda di Agustin Diaz, tantu Ronnie Yrausquin i Romulo Yrausquin tabata parti di e sekreto akí. Tur siman, yunan di Ati, mester a bai entregá e edishon di Dori Maco, den buzon di famia Yrausquin, manteniendo e sekreto aki den sirkulo será. Un persona ku a publiká di tabata na altura di ken tabata Dori Maco ta Sr. Emsley Tromp, ku a divulgá esaki den su spich na un homenage ku nan a hasi pa Ati Schotborgh na Banko Sentral.

Ati tabatin un grado haltu di inteligensia, kombiná ku un sentido di humor skèrpi. Aparte di tabata chistoso, Dori Maco tabata resumí maestralmente e akontesimentu i tendensianan polítiko den nos komunidat. Di forma humorístiko i semper bon intenshoná, Dori Maco tabata presentá esensia di e asuntu i na mes momento habri wowo di e lesadó pa posibel implikashon di e aktonan òf desaroyonan. Ku e tabata pro Demokrat, esei no ta tin ningun duda. E tabata un Krachi rayá!

“Tur djabièrnè mi tabata kumpra mi La Prensa fielmente pa asina ei lesa e karikaturanan Dori Maco i Den mi Awa. Kaminda hopi kolumnista ta motivá pa un òf otro preferensia polítiko – partidista, Dori Maco tabata ekivalente di analistanan polítiko ku na lugánan mas grandi manera Merka i Ulanda ta aktua komo konsenshi di nan komunidat. Na mi opinion, Dori Maco tabata e mihó analista polítiko ku Kòrsou a konosé. Nunka nos no a papia di Dori Maco, ounke e mester tabata sa ku mi sa ku t’e ta Dori Maco”. (Dr Emsley Tromp den su diskurso na okashon di apertura di eksposishon di obranan di Roald “Ati” Schotborgh, dia 17 di aprel 2011).

Den La Prensa di 6 di aprel 2011, mi a lesa, kon gezaghèber di e tempu ei, Sra Lisa Dindial (“Dori Maco tabata pone un spil nos dilanti”) sindikalista Errol Cova (“Dori Maco a enrikesé nos demokrasia”), bankero Ron Gomez Casseres (“ Dori Maco i Micho ta pone dede presis i nèt riba esensia di un akontesimentu den nos komunidat, ku karikaturanan humorístiko ku no ta hasi doló, pero si ta habri wowo”), kon nan a ekspresá tokante Ati Schotborgh.

Ironia di historia di nos karikaturistanan mas konosí di Kòrsou, Lorito Real, Azijn Banana, no tabata sa ku Ati Schotborgh tabata Dori Maco, ounke nan a topa otro na diferente okashon.

“Ku baimentu di Roald “Ati” Schotborgh, Kòrsou a pèrdè un parti di su konsenshi demokrátiko pero alabes un gran artista Yu di Kòrsou. Mi ta spera ku e obranan i karikaturanan di Schotborgh lo inspirá nos pa stima nos pais mas tantu i aportá mas tantu na su desaroyo”. (Diskurso di dr. Emsley D. Tromp na okashon di apertura di eksposishon di obranan di Roald “Ati” Schotborgh.

Galeria di Dori Maco, Micho den Bògt, Den mi awa i Sòrti lo sigui den un próksimo edishon.

12 Comments

  1. Ramiro Rienhart

    Percy, naturalmente mi sa algu di e historia di Roald ‘Ati’ Schotborgh (1933 – 2011), pero hopi menos detayá ku loke bo a reportá den bo post “un sekreto bon warda”.
    Mi sa ku Ati Schotborgh a nase na Otrobanda i ku e tabata entre otro konosí pa su pintura- i retratonan di ‘olieverf’ i su akuarelanan. Sobrá mi a saka for di loke bo a kompartí ku nos den bo post. Danki !

    Papiando di DORI MACO, a pone mi kòrda e nòmber aki den un otro kontesto.
    Bo ta kòrda ku alrededor di 1960 e kantante IDELCO COFFIE a graba e tumba titulá DORI MACO ku konhunto Universal ?
    Refrán di e tumba aki tabata:
    Dori Maco si mi muri ken ta dera…….
    Dori Maco si mi muri kòrda trese krans ku bela……
    Dori Maco si mi muri kórdi bini ocho dia….

    Reply
    • Marla Schotborgh

      Sigur hopi pintura tin di dje.

      Reply
    • percy.pinedo

      Ramiro sigur ku si i mi ta buskando e piesa ei
      Saludo i danki semper pa bo komentario i ideanan

      Reply
  2. Marla Schotborgh

    Wow Percy, hopi great artíkulo di Dori Maco 🐸 ku ta trese rekuerdonan bèk ora e ta sinta pinta nan anochi, kon ta bai hiba nan tur djabièrnè den un ènvelòp marón pa asina nan sali djabièrnè den La Prensa.
    Un biaha mas, di parti di nos tur, masha, masha danki!

    Reply
    • percy.pinedo

      Masha danki na abo i bo mama, pa a dunami informashon, ku mi por a skibi e artíkulo akí.

      Reply
      • Marla Schotborgh

        Di nada. Graag gedaan Percy!

        Reply
  3. Lusette Verboom

    Danki pa siña nos konosé nos historia. Dori Mako, un di e karikaturanan ku tabata analisá polítika di nos isla ku ainda no axhaña su igualdat

    Reply
    • percy.pinedo

      Masha danki pa lesa i komentaria!

      Reply
  4. Marcos A Pellicer

    Dori Mako, … ta ken ta dera?

    Reply
    • Ygmar Wiel

      Danki pa habri nos wowo pa kosnan i hechonan ku por a pasa nos voorbij. Pero Danki tambe pa hiba nos bek den e dushi tempu di nos hubentud riba e isla bendishoná aki.

      Reply
      • percy.pinedo

        Danki na abo tambe pa lesa i duna bo komentario

        Reply
      • Magali Jacoba

        Tremendo pida historia I konsientisashon! Danki

        Reply

Submit a Comment

Lo no publiká bo email. Áreanan rekerí tin e marka *

Kategoria